Wydawnictwo Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
O pierwszej „stołówce” w Europie / recenzja
Jeśli chcesz odbyć kulinarną wycieczkę w przeszłość i „zasmakować” w staropolskim menu na Zamku Żupnym w Wieliczce – ta książka jest dla ciebie!
W sercu Wieliczki znajduje się, widoczna z daleka, potężna sylweta Zamku Żupnego siedziby solnego przedsiębiorstwa od końca XIII w do 1945 r., a dziś Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka. Ten ciekawy obiekt skrywa niejedną tajemnicę. W dawnych wiekach na dziedzińcu zamkowym była usytuowana kuchnia żupna, czyli pierwszy ,,zakład zbiorowego żywienia” w Europie. To tu do XVI w. wydawano darmowe posiłki górnikom, urzędnikom i wozakom przyjeżdżającym po sól. Na dziedzińcu zamkowym do dziś intrygują resztki 4 filarów - pozostałości po dawnym piecu. Kuchni już nie ma, ale pamięć o niej przetrwała, przywołuje ją też nowa publikacja pt.,, Kuchni żupnej dawne dzieje”.
Wydawnictwo w sposób popularny przybliża obraz historii żywienia górników i innych pracowników w żupie solnej w okresie XIV-XVI w., starając się nakreślić przybliżony wizerunek żupnego stołu i zawartości spiżarni zamkowej na ogólnym tle kulinarnym epoki. Dopełnieniem obrazu są przepisy na potrawy z czasów staropolskich, na które nabywano określone produkty potwierdzone w rachunkach żupnych. Jednym z najoryginalniejszych jest na pewno przepis na przyrządzanie łap niedźwiedzich.
Receptury przywracają dawne smaki i aromaty dając pewien pogląd na to czym delektowali swe podniebienia dawni pracownicy żup.
Życzymy smacznej lektury rozdziałów:
Pierwsza „stołówka” w Polsce czyli żupnej kuchni opisane
Królestwo szafarza – rzut oka na spiżarnię dawnej żupy
Żupne zakupy
Słów kilka o początkach i historii kuchni żupnej
Kulinarne obserwacje dawnych podróżników
Słodko-kwaśna staropolska strawa
Wśród starych ksiąg kucharskich …
Kasza raz ! czyli co mogło posilać dawnych górników, żupników i urzędników
Piwo – staropolska ambrozja ….
Słodkie życie … także na zamku
Wonne zioła i przyprawy co leczą i cieszą podniebienie
Tęcza barw kuchennej soli ….
Żupne kulinaria czyli dawne i współczesne solne inspiracje
Kuchni żupnej podróży w czasie – zakończenie.
Małgorzata Piera, „Kuchni żupnej dawne dzieje”, Wydawca: Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka, str. 61