Turystyka kwalifikowana, turystyka aktywna

Turystyka kwalifikowana, turystyka aktywna / Janusz Merski, Joanna Warecka. Warszawa : „Almamer” Wyższa Szkoła Ekonomiczna, 2009. ISBN 978-83-60197-86-8

Wstęp. Rozwój cywilizacji z jej napiętym tempem życia, czynnikami toksycznymi, niewłaściwym rytmem życia i nieprawidłowym odżywianiem, przy jednoczesnym ograniczeniu wysiłku fizycznego, sprzyja rozwojowi tzw. chorób cywilizacji. Rozprzestrzeniły się one do tego stopnia, że stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego współczesnych społeczeństw, a niektóre z nich – jak choroby serca i układu krążenia – stały się najczęstszą przyczyną zgonów. Turystyka, będąca we wszystkich swoich formach nośnikiem wartości poznawczych i wychowawczych, stała się uznanym i zalecanym antidotum na czynniki zagrażające zdrowiu i życiu człowieka w warunkach współczesnej cywilizacji.

Jeżeli przyjąć, że turystyka jest jedyną formą ludzkiej aktywności, która zaspokaja poza miejscem stałego zamieszkania i pracy zarówno potrzeby informacyjno-poznawcze, jak i potrzeby rozwoju, a także odnowy sił psychicznych i fizycznych – to turystykę kwalifikowaną można uznać za kwintesencję turystyki. Nie przypadkowo uważa się ją za matkę turystyki w ogóle, a uprawiających ją określa się „prawdziwymi turystami”.

Turystyka kwalifikowana i aktywna charakteryzują się przy tym bardzo ścisłym kontaktem z naturalnym środowiskiem, co jest ich olbrzymim walorem z uwagi na uciążliwe – z punktu widzenia zdrowia – warunki życia w zurbanizowanych siedliskach. To powoduje wśród młodzieży i osób dorosłych coraz większe zainteresowanie dziedzinami turystyki uprawianymi w naturalnym, trudnym, a nawet dzikim środowisku. Przy tym niektóre formy turystyki, np. rowerowa, kajakowa, narciarska, żeglarska, górska itp., wymagają niemalże identycznego wysiłku co odpowiednie formy sportu i rekreacji, jednak cieszą się znacznie większą popularnością. Spowodowane jest to faktem, że turystyka – choć posiada wiele cech zbieżnych ze sportem – różni się jednak od niego na ogół znaczną ruchliwością przestrzenną. Sprzyja przy tym nie tylko osiąganiu celów perfekcjonistyczno-sprawnościowych, co jest właściwe dla sportu, lecz również krajoznawczych, do których sport nie dąży.

Jedną z bardzo istotnych cech turystyki, zwłaszcza kwalifikowanej, są jej wielorakie możliwości wychowawcze, tak w zakresie doskonalenia osobowości jednostek, jak i kształtowania postaw społecznie pożądanych. Może ona stanowić istotny element wychowania:
- fizycznego, które wywołując odpowiednie zmiany somatyczne i psychomotoryczne, ułatwia i przyspiesza socjalizację ogólnospołeczną;
- zdrowotnego, które wdraża do aktywnej ochrony i doskonalenia zdrowia fizycznego i psychicznego;
- politechnicznego, umożliwiającego przyswojenie kultury technicznej, czyli umiejętności kompetentnego i efektywnego wykorzystania sprzętu i urządzeń zgodnie z ich konstrukcją i funkcją przy równoczesnym przestrzeganiu bezpieczeństwa własnego i innych zdrowia i życia;
- estetycznego, kształtującego wrażliwość na piękno natury i dzieł ludzkich;
- moralno-społecznego, które pomaga w przyswajaniu umiejętności podporządkowania własnego postępowania dobru zbiorowemu i zaspokajanie potrzeb własnych w harmonii z interesem ogólnym;
- resocjalizującego, czyli zapobiegającego względnie korygującego ujemne wpływy wychowawcze.

Turystyka kwalifikowana w powszechnym przekonaniu jest domeną przede wszystkim organizacji społecznych. Jednak obecnie także podmioty komercyjne wprowadzają tę formę spędzania czasu do swojej oferty. Przy tym rozwój technologiczny pozwala na coraz łatwiejszy dostęp do sprzętu oraz zwiększenie jego bezpieczeństwa. Czynniki te nie tylko zwiększają popularność turystyki kwalifikowanej, ale również wpływają na powstawanie nowych form turystyki aktywnej, często na pograniczu rekreacji.

Ewolucja tych form prowadzi do zwiększenia aktywności fizycznej współczesnego człowieka – a o ten czynnik interwencji chodzi np. w prewencji chorób cywilizacyjnych; dzieje się to jednak kosztem krajoznawstwa, co jest już czynnikiem negatywnym. Ograniczenie rozumienia turystyki tylko do wysiłku fizycznego i umiejętności technicznych spowoduje zatracenie bardzo ważnych walorów poznawczych i estetycznych. Powstaje więc pytanie: czy takie postrzeganie wysiłku to jeszcze turystyka, czy już tylko rekreacja?

Niniejsza publikacja – zgodnie z zamierzeniem autorów – powinna być pomocna studentom studiów turystycznych, działaczom organizacji formujących lub organizujących turystykę oraz turystom, którzy będą chcieli wzbogacić swoją wiedzę o tej formie rekreacji.

Autorzy pragną również wyrazić wdzięczność za pomoc w powstaniu tej książki wszystkim organizacjom i instytucjom, które podzieliły się swoim doświadczeniem, oraz pasjonatom, bez których wiedzy książka ta byłaby na pewno uboższa.

Janusz Merski, Joanna Warecka

Spis treści : http://www.wse.waw.pl/okladki/2009%20Turystyka%20kwalifikowana.pdf
Punkt sprzedaży publikacji „Almamer” znajduje się: w Bibliotece Naukowej przy ul. Częstochowskiej 36/38, tel. 022 824-08-12, czynny od wtorku do piątku w godz. 9.00–17.00, w soboty w godz. 8.00–16.00; w budynku przy ul. Wolskiej 43 czynny od poniedziałku do piątku w godz. 9.00–16.00;
Zamówienia w sprzedaży wysyłkowej należy składać telefonicznie pod numerem tel./fax 022 321-85-03.
Sprzedaż hurtową prowadzi Zakład Wydawniczy DrukTur, ul. Wolska 43, 01-201 Warszawa, tel./fax 022 321 85 03, wydawnictwo@druktur.com.pl

Źródło : Almamer, Wyższa Szkoła Ekonomiczna, dokument online: http://www.wse.waw.pl/dzia%20wyd.html, data dostępu 02.07.2009