Turystyka zrównoważona i ekoturystyka

Turystyka zrównoważona i ekoturystyka / oprac. red. Alicja Gotowt-Jeziorska, Jolanta Śledzińska; Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze – Warszawa: Wydawnictwo PTTK ”Kraj”, 2008. – 191 s. : il. ; 24 cm. Bibliogr. przy rozdz. ISBN 978-83-7005-497-7

Wstęp. Dla Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego i jego znakomitych poprzedników Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego stosunek do przyrody oraz ochrona skarbów ojczystej przyrody to zasadnicza sprawa programowa. Nie potrafimy wędrować po górach, lasach, polach, pływać po rzekach i jeziorach nie podziwiając bogactw przyrody nieożywionej i ożywionej, nie zachwycając się florą i fauną.
Nasz stosunek do przyrody to jednak nie tylko sfera emocji. Staramy się poznawać przyrodę a czyniąc to uczymy się wielkich rzeczy. Stąd hasło „Przyroda uczy najpiękniej" i jego konsekwencje dla rozumienia istoty zrównoważonego rozwoju, konieczności ochrony środowiska, skali wyrzeczeń w stosunku do okresu, kiedy przyroda była tylko przedmiotem różnorodnej eksploatacji. To turyści jako jedni z pierwszych zwracali uwagę na potrzeby ochrony zwierząt halskich (Statut Towarzystwa Tatrzańskiego z 1873 r.) na znaczenie poznawania osobliwości przyrody (Polskie towarzystwo Krajoznawcze 1908 r.) Nie przypadkiem też około 1000 ha w Tatrzańskim Parku Narodowym to tereny należące do PTTK i wykorzystywane przez Park. To PTTK rozpoczęło w Grajewie organizację Sejmików Biebrzańskich dających początek prac nad utworzeniem Biebrzańskiego Parku Narodowego. To w PTTK wreszcie dzięki Krzysztofowi Wolframowi dojrzała i okrzepła idea „Zielonych Płuc Polski" unikatowej w skali Europy koncepcji ochrony przyrodniczej makroregionu północno-wschodniej Polski.
Nie przypadkowe są działania Towarzystwa przeciwdziałające zanieczyszczeniu gór, lasów i wód. Od ponad trzydziestu lat Oddział PTTK w Ustrzykach Dolnych zaprasza na akcje „Czyste góry", od kilkunastu lat podwodniacy i żeglarze czyszczą cieki i akweny. To w naszym Towarzystwie w ramach akcji „U źródeł rzek" zinwentaryzowano krajoznawcze ponad 100 źródeł polskich rzek, oczyszczając okolice ich Źródeł i znakując je turystycznie.
Z inicjatywą, aby rok 2008 był w naszym Towarzystwie „Rokiem Przyrody" z ogromnym akcentem na jej ochronę wyszła Komisja Ochrony Przyrody ZG PTTK. Jej przewodnicząca koi. Alicja Gotowt-Jeziorska zgłosiła też koncepcję sesji popularno-naukowej oraz przedstawiła przygotowane przez Komisję założenia zdobywania jubileuszowej odznaki „Turysta Przyrodnik". Program obchodów realizowany głównie w ramach projektu „Przyroda uczy najpiękniej" finansowanego z Funduszu Inicjatyw Obywatelskich, okazał się o wiele szerszy Wzbogacony został o konkursy plastyczne, fotograficzne i literackie, o setki inicjatyw, których autorami były oddziały PTTK i współpracujące z nimi szkoły Upowszechniano materiały edukacyjne poświęcone „Natura 2000", przygotowano interesujące wydawnictwa książkowe i propozycje internetowe, w tym e-learning. W imieniu Zarządu Głównego PTTK gorąco dziękujemy wszystkim, których inicjatywa i praca przyczyniła się do tego. że dzięki projektowi „Przyroda uczy najpiękniej" w ramach Roku Przyrody otworzyliśmy na nowe tysiące osób na to, o czym przed laty pisali Eugeniusz Janota, Jan Gwalbert Pawlikowski, Kazimierz Kulwieć, Walery Goetel, Stanisław Leszczycki, Witold Tyrakowski. W znakomity sposób w twórczą kontynuację wpisują się zamieszczanie w tej książce opracowania wybitnych uczonych, praktyków i animatorów złożonej problematyki ochrony przyrody i środowiska.
To, co dzieje się w ludzkich duszach lub mówiąc inaczej w sferze ludzkiej świadomości, to ciągle niedoceniana siła przemian. Sens tej publikacji, w której są materiały z sesji oraz główna dokumentacja projektu „Przyroda uczy najpiękniej" zasadza się w tym, że ułatwi ona pracę tym, którzy chcą działać w sferze zrównoważonego rozwoju i ochrony przyrody czynić to lepiej. Przedsięwzięcia wielkie muszą ze swojej istoty być długofalowe tak, aby wynikające z nich przesłanki stały się w naszym życiu normalnością. Z taką właśnie nadzieją i wdzięcznością dla tych, którzy mądrze i konkretnie...
W imieniu Zarządu Głównego PTTK
Lech Drożdżyński,
Prezes ZG PTTK
Andrzej Gordon,
Sekretarz Generalny ZG PTTK

Publikację można pozyskać w ramach wymiany międzybibliotecznej, kontakt: Maria Janowicz, Centralna Biblioteka PTTK, ul. Podwale 23 (parter), tel. 022 831-80-65, email: cb@pttk.pl