Czy turystyka rowerowa może być polskim markowym produktem turystycznym?

Odpowiedzi na to pytanie starali się udzielić uczestnicy panelu eksperckiego zorganizowanego przez Departament Produktu Turystycznego i Współpracy Regionalnej Polskiej Organizacji Turystycznej w ramach targów TTW 2015.

Z pierwszą, zagajająca prezentacją wystąpił Jacek Janowski, wicedyrektor Departamentu Produktu Turystycznego i Współpracy Regionalnej Polskiej Organizacji Turystycznej, informując o obecności turystyki rowerowej jako pozycji priorytetowej w Marketingowej Strategii Polski w Sektorze Turystyki. Jednocześnie wymieniając najbardziej znaczące projekty szlaków rowerowych w Polsce podkreślił ich rolę jako motywu budowania sieciowych produktów turystycznych.

Następnie zebrani wysłuchali prezentacji dotyczącej Greenways w Polsce i na świecie, założenia szlaków Greenways (Polska, Europa, USA) - Dominika Zaręba, Environmental Partnership Association– Fundusz Partnerstwa oraz Zbigniew Pacholik, prezes Stowarzyszenia Greenways Polska i LGD Zielony Pierścień.

Greenways to międzynarodowy projekt, w Polsce obejmujący swoim obszarem 50 samorządów trzech szczebli ( 4 Urzędy Marszałkowskie,12 Powiatów, 33 Gminy), Park Narodowy i Parki Krajobrazowe, Nadleśnictwa, Szkoły, Domy Kultury, Organizacje, Pozarządowe, Biznes, PUP. Efekty dotychczasowej współpracy to oznakowanie 870 km szlaku rowerowego, wykonanie audytów turystycznych gmin, sieciowanie szlaków lokalnych (3.400 km), wydanie mapy szlaku rowerowego, stworzenie warunków do rozwoju turystyki przyjaznej dla środowiska, stworzenie ofert turystycznych, poprzez uruchomienie programów tematycznych na szlaku.

Powyższe działanie nie byłyby możliwe bez zaangażowania środków finansowych z trzech sektorów: samorządy ok. 63 mln zł, Organizacje pozarządowe -34 mln zł, Biznes- ok. 15 mln zł, Programy społeczne – ok. 1 mln zł.

Przykłady produktów turystycznych w oparciu o turystykę rowerową Greenways przedstawili - Marek Romaniec, prezes Fundacji Naszyjnik Północy i dyrektor Stowarzyszenia LGD Krajna Złotowka oraz Karolina Likhtarovich, ekspert Funduszu Partnerstwa, wiceprezes LGD „Zielone Sąsiedztwo”

Sedna tematu sięgnęliśmy za sprawą prezentacji Małgorzaty Wilk – Grzywny, dyrektora Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Świętokrzyskiego pod tytułem:

Jak rozwijać i promować sieciowy produkt turystyczny na przykładzie szlaku rowerowego GreenVelo.

Green Velo to gigantyczny projekt sieciowy o łącznej wartość inwestycyjnej sięgającej 274 373 617,20 mln PLN. W 5. niezależnych projektów zaangażowanych jest 211 partnerów. Projekt realizowany przez 5-ciu Beneficjentów:

Województwo Świętokrzyskie (ŚZDW) – 190 km

Województwo Lubelskie (ZDWL) – 350 km

Województwo Podkarpackie (PZDW) – 430 km

Województwo Podlaskie (PZDW) – 590 km

Województwo Warmińsko-Mazurskie (UMWWM) – 420 km

W swojej prezentacji Małgorzata Wilk - Grzywna skoncentrowała się na wykazaniu cech i właściwości produktu turystycznego, które dają mu szansę na sukces rynkowy oraz na konieczność prowadzenia spójnych i konsekwentnych działań marketingowych, celem stworzenia markowego produktu turystycznego.

Prezentacja konsekwentnie prowadziła do wniosku o bezsporności korzyści płynących z funkcjonowania prawidłowo rozwijanego oraz komunikowanego produktu turystycznego dla rozwoju, regionalnego i lokalnego. Warunkiem odniesienia sukcesu rynkowego przez produkt turystyczny (a w konsekwencji także przez region/ makroregion jego funkcjonowania) jest profesjonalne zarządzanie produktem i konsekwentne wdrażanie działań rozwojowych, szczególnie w przypadku produktów liniowych, sieciowych obejmujących swym zasięgiem więcej niż jeden region (jak Green Velo). Grzywna rekomendowała zarządzanie ponadregionalne w formule klastra, pozwala to na spójne budowanie komunikatu zarówno na etapie pozarynkowym (np. reagowanie na sytuacje kryzysowe, jak opóźnienia w realizacji inwestycji) jak i na etapie rynkowym.

Aby produkt turystyczny był kołem zamachowym dla rozwoju regionalnej gospodarki turystycznej musi być atrakcyjny dla turysty we wszystkich wymiarach (rdzeń produktu, produkt rzeczywisty i poszerzony), a komunikat o nim powinien być spójny i dedykowany odpowiedniemu segmentowi odbiorców.

Efektem prawidłowo wykreowanej a następnie wdrożonej koncepcji funkcjonalnej i marketingowej jest stworzenie silnej marki turystycznej produktu oraz polepszenie wizerunku całego obszaru oddziaływania produktu, a w konsekwencji zwiększenie ruchu turystycznego w miejscu funkcjonowania produktu. Spędzając czas w regionie i korzystając z trasy rowerowej oraz wszystkich innych atrakcji turyści kupują produkty i usługi przyczyniając się do wzrostu dochodów usługodawców bezpośrednio oraz pośrednio do wzrostu dochodów samorządów poprzez wpływy z podatków.

Oprócz prowadzenia komunikacji zewnętrznej nie należy zapominać o istotnym znaczeniu komunikacji wewnętrznej, zwłaszcza z potencjalnymi usługodawcami. Komunikacja wewnętrzna ma istotne znaczenie z uwagi na konieczność włączania się lokalnych środowisk w rozwój produktu. W przypadku Green Velo efektem tej komunikacji jest np. sieć Miejsc Przyjaznych Rowerzyście (MPR) oraz zaangażowanie mieszkańców w proces rozwoju produktu, w tym w proces jego komercjalizacji na kolejnym etapie funkcjonowania.

Osiągnięcie zakładanych w dokumentach koncepcyjnych obu projektów (infrastrukturalnego i promocyjnego) celów i wskaźników jest istotnym wyzwaniem, gdyż stymulować będzie rozwój gospodarczy (w tym turystyki), społeczny i przestrzenny.

Utworzenie nowych miejsc noclegowych oraz stworzenie nowych miejsc pracy powinno przyczynić się również do częściowego rozwiązania najważniejszych obecnie problemów regionów Polski Wschodniej, związanych z rynkiem pracy.(problem wynikający z niekorzystnych procesów demograficznych, migracji za pracą – głownie młodych, wykształconych mieszkańców z pięciu regionów Polski Wschodniej, ukrytym bezrobociem na obszarach wiejskich, itd.).

Kolejną prezentacją podzielił się z zebranymi twórca projekt - Drezyny Rowerowe - Janusz Demkowicz - laureat Konkursu Na Najlepszy Produkt Turystyczny 2015 Certyfikat POT.

Jego projekt posłużył jako przykład innowacyjnego produktu turystycznego i pionierskiego przedsięwzięcia w Polsce.

W Bieszczadach powstała nowa atrakcja! Pierwsza w Polsce wypożyczalnia drezyn rowerowych. Te tory "umarły" kilka lat temu. Ożywił je Janusz Demkowicz, miejscowy przedsiębiorca, właściciel Zagrody Magija. Udało mu się wydzierżawić 47 km szyn na trasie starej "108" i uzyskać zgodę gmin na uruchomienie atrakcji turystycznej. Sprowadził z Gdańska 50 specjalnych drezyn i z pomocą bieszczadzkich artystów odnowił stary dworzec w Uhercach Mineralnych. Zadbał o szczegóły. Miłośnicy kolei z sentymentem patrzą na tekturowe bilety, jakie kilkanaście lat temu były jeszcze w użyciu, obrotowe rozkłady jazdy czy zawiadowcę gwizdkiem dającego znak do odjazdu. W planach jest przedłużenie trasy kolejowo-rowerowej do Krościenka. Wypożyczalnia drezyn rowerowych w Uhercach bije rekordy popularności. Codziennie, nawet w deszczowe dni, kawalkady kilkunastu pojazdów wyruszają w kierunku Ustrzyk i Zagórza. W każdym - czwórka amatorów wędrówek rowerowo-kolejowych po trasie zbudowanej w 1872 roku, za czasów c.k. Austrii. Dwie osoby kręcą pedałami, dwie odpoczywają na ławeczce. Po drodze moc atrakcji.

Przykład znakomitego pomysłu zamienionego w atrakcję turystyczną. Obecnie dzięki profesjonalnym działaniom marketingowym powstaje produkt turystyczny pełną gębą. Zatem na pytanie postawione w temacie panelu możemy z całą mocą odpowiedzieć - TAK
zdjęcie

Sieć szlaków rowerowych w Polsce i inicjatywy PTTK - Edward Kutyła i Grażyna Orłowska, Zarząd Główny PTTK

Prelegentka Grażyna Orłowska przedstawiła szczegółową prezentację dotyczącą powstania i znakowania szlaków rowerowych.

Ich dynamiczny rozwój po roku 1995 rodzi ogromny problem dbania o szlaki. Do tej pory ich naturalnym gospodarzem było PTTK. Wypracowany tam od 65 lat system odnawiania szlaku średnio co 3 lata, oraz bieżące monitorowanie i naprawianie szkód dawał gwarancję istnienia. Powstające w ostatnich latach ze środków unijnych szlaki, jeśli nie będą miały dobrego gospodarza znikną, pozostając na mapach i w kolorowych folderach. Konieczny jest w tej dziedzinie SYSTEM.

Czy szlaki rowerowe mogą być markowym produktem Polski? Z perspektywy PTTK trudno jednoznacznie odpowiedzieć na tak postawione pytanie. Wobec problemów choć by z utrzymaniem istniejącej sieci, ponieważ: brak środków na odnawianie, brak jednej ewidencji szlaków (próbuje to robić Komisja Turystyki Kolarskiej ZG PTTK)

Bezsporne wydaje się podejmowanie tematu turystyka rowerowa jako markowy produkt Polski. Jednoznacznie pozytywny komunikat płynący z jej uprawiania, zawarty w kilku dziedzinach takich jak: zdrowie, ekologia, łatwy dostęp, poznawanie, transport, usługi komplementarne itp. stanowi o wielkiej i ciągle rosnącej popularności tej formy turystyki. Powstaje infrastruktura, powstają produkty turystyczne skupione wokół szlaków rowerowych. Czy powinien powstać jednolity system oznakowania, zarządzania szlakami, czy raczej powinni tym obszarem zarządzać gestorzy regionalni? Jak organizować marketing? Wiele pytań, wiele przestrzeni na rozwój. Na wiele z tych pytań odpowie zapewne międzynarodowa konferencja rowerowa na lutowych targach turystycznych Tour Salon w Poznaniu organizowana przez Departament Produktu Turystycznego i Współpracy Regionalnej Polskiej Organizacji Turystycznej.

Niezwykle ciekawe materiały z panelu można znaleźć na portalu zarabiajnaturystyce.pl

http://zarabiajnaturystyce.pl/dobre-praktyki/com-k2/baza-wiedzy/czy-turystyka-rowerowa-moze-byc-polskim-markowym-produktem-turystycznym

Michał Nykowski