Deklaracja Turystyki Miejskiej

Dokładnie 3 lata temu w Istanbule została podpisana Deklaracja Turystyki Miejskiej, która stanowi transnarodowe porozumienie miast na rzecz wymiany dobrych praktyk i koncepcji zarządzania oraz instytucjonalnego uregulowania kwestii pomiaru wielkości i struktury miejskiego ruchu turystycznego.

W 2011 roku Światowa Organizacja Turystyki w partnerstwie z 21 miastami zlokalizowanymi na całym świecie zainicjowała przygotowania do projektu pod nazwą „Miasta" (Cities). Celem było zorganizowanie ponadnarodowej platformy skupiającej członków UNWTO, miejskie organizacje turystyczne oraz pozostałe podmioty reprezentujące sferę instytucjonalną, biznesową i akademicką, służącej do debaty na temat bieżących i potencjalnych wyzwań i szans rozwojowych dla miast oraz do wskazania priorytetowych obszarów możliwych wspólnych działań w tym zakresie. Miasta, które partycypowały w projekcie, zostały wyselekcjonowane na podstawie danych statystycznych dotyczących międzynarodowego ruchu turystycznego oraz w taki sposób, aby odzwierciedlały szeroki wachlarz podejść z zakresu wiedzy, podejmowanych działań innowacyjnych oraz modeli zarządzania turystyką. Do projektu przystąpiły Ateny, Barcelona, Berlin, Bogota, Buenos Aires, Cape Town, Hong Kong, Kazań, Lizbona, Londyn, Madryt, Melbourne, Nowy Jork, Paryż, Quebec City, Quito, Rio de Janerio, Sao Paulo, Szanghaj, Wiedeń i Saragossa.

Globalny Szczyt Turystyki Miejskiej w Istambule

Projekt został zakończony podczas pierwszego Globalnego Szczytu Turystyki Miejskiej zorganizowanego w Istambule w listopadzie 2012 roku, w której, obok 21 zaangażowanych miast, wzięła udział Moskwa. Celami konferencji było określenie zakresu konkretnych działań, które są możliwe do podjęcia przez wszystkie miasta dla zwiększenia inwestycji oraz zatrudnienia w sferze turystyki miejskiej, zachęcenie miejskich DMOs oraz władz miast oraz instytucji międzynarodowych do wspierania rozwoju turystyki miejskiej, a także podkreślenie potrzeby prowadzenia ponadnarodowej debaty na jej temat.
Głównym punktem konferencji było sformułowanie Istambulskiej Deklaracji Turystyki Miejskiej (Istambul Declaration on City Tourism), datowane na 15 listopada 2012 roku i podpisane przez przedstawicieli 21 miast zaangażowanych w projekt oraz Moskwę.

Deklaracja Turystyki Miejskiej

W Istambulskiej Deklaracji Turystyki Miejskiej, którą można także nazywać Deklaracją Turystyki Wielkomiejskiej, zapisano potrzebę podjęcia następujących wspólnych działań:
• Zwiększenie świadomości odnośnie realnego wpływu społecznego i ekonomicznego, który sfera turystyki posiada na szczeblu miast oraz państw;
• Uczynienie z turystyki filaru polityki władz na wszystkich poziomach administracyjnych;
• Ustanowienie nowych i skutecznych instrumentów wsparcia partnerstwa między wszystkimi interesariuszami rozwoju turystyki w celu zapewnienia dzielenia się informacją, wiedza i inicjatywami rozwojowymi prowadzącymi do zwiększenia korzyści płynących do mieszkańców, turystów i gospodarek miejskich;
• Podkreślanie znaczenia kapitału ludzkiego oraz konsekwentne inwestowanie w szkolenia zawodowe w gospodarce turystycznej;
• Stymulowanie systemu rozwoju i wzmocnienia miejskich strategii turystyki zrównoważonej oraz działań, które mogą pełnić rolę międzynarodowych rozwiązań modelowych i dobrych praktyk na całym świecie;
• Wdrożenie innowacyjnych strategii prowadzących do zbudowania nowych i wyspecjalizowanych produktów o wysokiej wartości dodanej, adresowanych do niszowych segmentów odbiorców oraz zwiększających jakość doświadczenia turystów z pobytu w miastach;
• Wprowadzenie koncepcji miast inteligentnych (smart cities) w sferze turystyki, integrujących rozwój technologiczny, otwarte społeczeństwo i nowe koncepcje zarządzania miastem.
Deklaracja Turystyki Miejskiej stanowi transnarodowe porozumienie miast, nie ma formy lub mocy aktu prawnego, wyraża jedynie wolę współpracy na rzecz rozwiązywania wspólnych problemów rozwojowych oraz bardziej efektywnego wykorzystywania wyzwań stojących przed współczesną miejską funkcją turystyczną.

Turystyka wielkomiejska

Merytorycznym wkładem Deklaracji Istambulskiej jest formalne – ponieważ usankcjonowane przez międzynarodową organizację będącą agendą Narodów Zjednoczonych – wyodrębnienie turystyki wielkomiejskiej (z ang. city tourism) jako kategorii turystyki miejskiej (urban tourism), dotyczącej miast każdej wielkości i każdego rodzaju, a więc obejmującej także problematykę rozwoju miast małych i średnich, często będących ośrodkami monofunkcyjnymi w odniesieniu do oferty turystycznej, a więc mających specjalizację miast historycznych, konferencyjnych, rozrywkowych i innych. Duże wielofunkcyjne i policentryczne ośrodki, mające charakter metropolitalny, stanowią skomplikowany system zależności gospodarczych, społecznych i politycznych, rzutujących na zarządzanie i koordynowanie rozwoju miejskiej funkcji turystycznej.

Kolejne Szczyty Turystyki Miejskiej

Zapisy Deklaracji Istambulskiej stworzyły podstawę do dalszych wspólnych działań miast na rzecz rozwoju turystyki miejskiej, które są kontynuowane w formie kolejnych edycji Globalnego Szczytu Turystyki Miejskiej. Drugi szczyt odbył się 20 września 2013 roku w Moskwie, jego głównym tematem były innowacyjne strategie na rzecz poprawy konkurencyjności oraz rozwoju nowych modeli biznesowych turystyki miejskiej. W trakcie szczytu debatowano nad aspektami zidentyfikowanymi w Deklaracji, do których należały w szczególności: tworzenie wyspecjalizowanych produktów turystyki miejskiej dla niszowych segmentów odbiorców, sposoby mierzenia wpływu turystyki na społeczność i gospodarkę miejską, wymiana doświadczeń i dobrych praktyk z zakresu budowania struktur partnerskich między sektorem prywatnym a publicznym oraz znaczenie roli funkcji turystycznej w rozwoju miast.
Trzeci Szczyt Turystyki Miejskiej odbył się 9 grudnia 2014 roku w Barcelonie, a jego głównym tematem było szukanie nowych paradygmatów rozwoju turystyki w dużych miastach.
Czwarty szczyt odbędzie się 15 grudnia tego roku w Marrakeszu. Jego tytułem jest Re-inventing City Tourism, organizatorzy uważają bowiem, że przyszedł już czas na ponowne zastanowienie się nad tym, co tworzy turystykę w miastach. Za główne cele spotkania uznano identyfikację zmian w zakresie planowania, zarządzania, współrządzenia oraz operacyjnych procesów turystyki wielkomiejskiej, miejska turystyka zrównoważona, a także podkreślenie wzajemnego wpływu miast w rozwoju turystyki. Nie od dziś mówi się, że najważniejszym czynnikiem konkurencyjności miast na globalnym rynku turystycznym jest usieciowienie lub dostępność, czyli connectivity. Duży nacisk położony będzie na rolę branży spotkań oraz megaeventów w tworzeniu potencjału turystycznego miast.
Piotr Zmyślony.