W legionowskim powiecie
Szlakami bohaterów wojen
Powiat legionowski sąsiadujący z Warszawą to teren kojarzony dziś przede wszystkim z Zalewem Zegrzyńskim i lasami będącymi celem wycieczek mieszkańców i gości stolicy. Tradycje letniskowe są tutaj znaczne. Do nadwiślańskich miejscowości wypoczynkowych dojeżdżano nieistniejącą już kolejką wąskotorową, a także koleją normalnotorową.
Historia tych okolic, a także geneza nazwy dzisiejszego miasta Legionowo, wiąże się z wojskiem i wojnami. Już w 1892 roku przy stacji kolei szerokotorowej powstał rosyjski garnizon, a w sześć lat później Oddział Balonowy Warszawskiego Rejonu Fortecznego. Tradycje baloniarstwa przetrwały do dzisiejszych czasów. W wolnej Polsce 3 maja 1919 roku oficjalnie nadano osadzie nazwę Legionowo.
Aby przypomnieć mieszkańcom i turystom dzieje zmagań o pokój i niepodległość na tym terenie, staraniem legionowskiego środowiska Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i przy poparciu Starostwa Powiatowego w Legionowie przeprowadzono inwentaryzację miejsc pamięci zwianych z wydarzeniami powstań Listopadowego i Styczniowego, Bitwy Warszawskiej 1920 r. oraz obu wojen światowych. W pracach tych pomagała kadra Muzeum Historycznego w Legionowie. Ogółem zinwentaryzowano i opisano 78 miejsc: kapliczek i krzyży, pomników i mogił.
W efekcie powstał Turystyczny Szlak Patriotyczny Polski Walczącej na terenie powiatu legionowskiego, który przedstawiono w przewodniku wydanym ze środków samorządu powiatu przy wsparciu z unijnego programu „zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich". Trzy odcinki szlaku (północny, centralny i południowy), wiodącego przez miasto Legionowo oraz gminy Nieporęt, Serock i Wieliszew mają łącznie 13 km długości i są przeznaczone dla turystów pieszych i rowerowych. Na szlakach, obok wspomnianych miejsc pamięci walki i męczeństwa, można zboczyć malownicze tereny nadrzeczne o tradycjach rybackich, lasy, a także rezerwaty przyrody, zabytkowe pałace i dwory. Turystyka, w tym poznawcza i rekreacyjna, w znaczącym stopniu może przyczynić się do rozwoju tego terenu. Dobrze, że władze samorządowe wspierane przez organizacje pozarządowe dbają o nasycenie programów turystycznych patriotycznymi treściami poznawczymi.
Jan Paweł Piotrowski