Turystyczne Top5 regionu podlaskiego

Na portalu narodowym www.polska.travel trwa głosowanie internautów na największe atrakcje turystyczne polskich regionów. Do 15 października wybierają jedną z pięciu reprezentatywnych propozycji regionu podlaskiego.

Kandydatury, czyli atrakcje o największym potencjale turystycznym, wytypowane zostały przez Polską Organizację Turystyczną na podstawie prowadzonych badań, analiz i opinii regionalnych organizacji turystycznych. Sondaż umieszczony jest pod adresem www.polska.travel/hity. W tym miejscu znajdziemy opis zasad, na jakich organizowany jest sondaż oraz listę „Top 5" regionu podlaskiego. Wybieramy jedną z atrakcji, która najbardziej zasługuje na nasz głos. Następnie klikamy komendę „Głosuj". Na zastanowienie są dwa tygodnie. Po ich upływie prezentowany będzie kolejny region. Opisy atrakcji znajdują się na portalu narodowym www.polska.travel. Poniżej przybliżamy wiedzę na temat piątki kandydatur, są nimi Białowieski Park Narodowy/Puszcza Białowieska – UNESCO, Kanał Augustowski, Muzeum Ikon i Monastyr w Supraślu, Pałac Branickich w Białymstoku i Podlaski Szlak Tatarski.

Białowieski Park Narodowy

Najstarszy park narodowy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie o powierzchni ponad 10,5 tys. hektarów. Pod ochroną ścisłą jest 4, 8 tys. hektarów. Wokół parku utworzono otulinę o powierzchni 3,3 tys. hektarów. Białowieski Park Narodowy utworzony został w 1932 r., restytuowany po ostatniej wojnie pod obecną nazwą. W 1979 roku obszar ochrony ścisłej wpisany został na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, uzyskał też status światowego rezerwatu biosfery. W 1992 roku UNESCO dołączyło część białoruską tworząc obiekt transgranicznypolsko-białoruski. Powierzchnia całej puszczy przekracza 150 tys. ha, z czego w granicach Polski leżą 62 tys. hektarów. Obecny stan puszczy zachowany został w stanie, w jakim przyroda w środkowej Europie wyglądała wieki temu. Centralny fragment puszczy jest najlepiej zachowanym naturalnym lasem liściastym i mieszanym na Niżu Europejskim. Park obejmuje część Puszczy Białowieskiej, stanowiącej jedyny w Europie bór niżowy, zachowany w stanie naturalnym. Największą powierzchnię parku zajmują lasy dębowo - lipowo - grabowe typu grądu. Z drzew liściastych dominują dęby, graby, klony, jesiony, olchy, natomiast spośród drzew iglastych – sosny i świerki. Ze względu na bardzo żyzne gleby drzewa osiągają ogromne rozmiary. Charakterystyczną cechą Puszczy Białowieskiej jest duża ilość tak zwanego martwego drewna, stanowiącego w obszarze ochrony ścisłej martwą biomasę obejmującą 25 proc. masy wszystkich drzew. Martwe drewno jest miejscem bytowania niezliczonych gatunków grzybów, pleśni, bakterii i owadów. Wiele z nich to gatunki zagrożone wyginięciem. Symbolem Puszczy Białowieskiej jest żubr. To właśnie w Białowieskim Parku Narodowym ocalono od wyginięcia ten gatunek. W XVIII wieku żubry zostały niemal do ostatniej sztuki wystrzelane podczas polowań ówczesnych władców i przez kłusowników. W 1919 zabity został ostatni żubr. Do Białowieży sprowadzono osobniki z ogrodów zoologicznych i początkowo hodowano je na osobnym dziedzińcu. Dopiero w roku 1952 pierwsze okazy zostały wypuszczone na wolność. Obecnie na terenie Polski żyje około 400. żubrów a na Białorusi około 300. Na całym świecie jest ich 3 tys., i każdy z nich miał przodków pochodzących z Białowieży. W Parku utworzono zamknięty ośrodek hodowli żubra a także zagrody pokazowe z żubrem, jeleniem, konikiem polskim oraz wilkiem. Ciekawą ekspozycję prezentuje Muzeum Przyrodniczo Leśne oraz kompleks zabytkowy zwany Parkiem Pałacowym. Teren Parku odwiedzany jest rocznie przez tysiące turystów korzystających z walorów ostatniej z europejskich puszcz. Wytyczone zostały szlaki turystyczne, punkty widokowe i miejsca odpoczynku. Przez park prowadzą trzy
szlaki piesze o łącznej długości 21 kilometrów, dwa szlaki rowerowe liczące 14 kilometrów i jedna ścieżka edukacyjna. Walory puszczy można też poznawać przemierzając szlaki bryczkami a zimą saniami.

Kanał Augustowski

Światowej klasy zabytek sztuki hydrotechnicznej. W roku 2007 rozporządzeniem prezydenta RP uznany za pomnik historii. Jest częścią Europejskiego Szlaku Tematycznego Transport i Komunikacja. Niezwykle popularny turystyczny szlak wodny. W roku 2009 produkt turystyczny „Kanał Augustowski – Szlak Papieski", otrzymał Złoty Certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej przyznawany w konkursie na Najlepszy Produkt Turystyczny. Plan budowy kanału opracowany został w pierwszych latach XIX wieku. Wiązał się z rozwojem przemysłu w Królestwie Polskim i koniecznością stworzenia drogi transportu zboża i towarów z głębi kraju na wybrzeże Bałtyku, skąd drogą morską mógłby trafiać do odbiorców zachodniej Europy. Decyzję wymuszała bezpośrednio polityka pruskich władz drastycznego windowania taryf celnych dla polskiego zboża spławianego Wisłą do portu w Gdańsku. Wniosek budowy kanału żeglownego omijającego tereny Prus, złożył w połowie 1822 roku carowi Aleksandrowi I minister skarbu Królestwa Polskiego Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki. Projekt znalazł akceptację a jego realizacja powierzona armii. Do wykonania zadania wyznaczony został podpułkownik, późniejszy generał, Ignacy Prądzyński. Wytyczonemu kanałowi, w trudnym, podmokłym, gęsto zalesionym terenie, niedane było w przyszłości osiągnąć większego znaczenia gospodarczego. Prace budowlane rozpoczęto w 1825 roku. W tym samym czasie Prusy zaniechały stosowania zaporowych ceł, co przywróciło rentowność transportu Wisłą, postępował także rozwój sieci kolejowej. Wykorzystanie kanału, ukończonego w 1839 roku, ograniczało się do ruchu lokalnego. Spławiano nim głównie drewno. W czasie obu wojen światowych droga wodna znacznie ucierpiała. Po drugiej wojnie zniszczone obiekty odbudowano, poddawano też modernizacjom przystosowując między innymi do warunków żeglugowych jednostek z napędem śrubowym, które powodowały powstawanie wysokich fal podmywających brzegi. Betonowe umocnienia i inne wprowadzane modernizacje, nie uwzględniały wartości zabytkowej dziewiętnastowiecznej drogi wodnej. W wyniku protestów członków Towarzystwa Miłośników Ziemi Augustowskiej przeciwko niszczeniu cennego zabytku techniki, Kanał Augustowski został w 1968 roku wpisany do rejestru zabytków. Łączna długość Kanału wynosi ponad 101 kilometrów. 82 kilometry jest w granicach Polski, pozostały odcinek na obszarze Białorusi. System wodny Kanału Augustowskiego reguluje 18 śluz. Po stronie polskiej jest ich 14. Większość zachowała się w niezmienionym kształcie technicznym od czasu budowy. Przy budowie kanału wykorzystano naturalne akweny jezior augustowskich, odcinki rzeki Netty i Czarnej Hańczy. Kanał dzieli się na dwa odcinki. Zachodni, od połączenia z Biebrzą do śluzy Augustów i wschodni - od śluzy Augustów do śluzy Niemnowo na Białorusi. Turyści zainteresowani bliższym poznaniem historii budowy, dalszych losów tej hydrotechnicznej budowli, a także osoby głównego budowniczego, mogą ją poznać podczas pobytu w Augustowie. W interesujący sposób przedstawia je ekspozycja stała w Muzeum Kanału Augustowskiego.

Od 1999 roku Żegluga Augustowska organizuje rejsy statkiem po Kanale Augustowskim. Rocznie przewożą one ponad 100 tys. pasażerów na kilku trasach. Najbardziej popularna jest trasa papieska z okresu pielgrzymki Jana Pawła II do ojczyzny. Podróż trwa od 2,5 do 3 godzin, z przystankiem w Sanktuarium Maryjnym w Studzienicznej, gdzie podczas pielgrzymki modlił się papież. Na statku wykonana została makieta szlaku papieskiego. Trasa rejsu ma pięć stacji. Przy każdej z nich na wielkich tablicach znajdują się opisy miejsca i sentencje Ojca Świętego oraz wystawione zostały kamienie pochodzące z ziemi augustowskiej. Jeden z nich został tak wydrążony przez wodę, że w oczach wielu przypomina wizerunek Matki Bożej Ostrobramskiej. W czasie rejsu można zwiedzać Sanktuarium Maryjne w Studzienicznej, gdzie ustawiono duży głaz ze zdjęciem papieża. W miejscu oczekiwania Ojca Świętego na statek, na plaży Oficerskiego Yacht Clubu Pacific stoi dziś oryginalny pomnik, swoista atrakcja nad jeziorem Białym – Papieski Fotel. Plebania w Studzienicznej była jedyną, którą papież odwiedził w 1999 roku podczas pielgrzymki do ojczyzny. Poprzez swą wizytę zwrócił wielu rodakom uwagę na przepiękny, nieznany zakątek kraju, związany od wieków z polskością. Pokazał jak odkrywać na nowo piękno natury, łącząc go z aktywnym wypoczynkiem. Papieskie odwiedziny nadały również nową rangę maleńkiej wiosce i miejscu kultu maryjnego - Studzienicznej, która w panoramie sanktuariów w Polsce mieściła się dotąd na dalszym miejscu. Szlak papieski zaczyna się w miejscowości Wigry, następnie wiedzie Czarną Hańczą i Kanałem Augustowskim do Augustowa. Oferta usług związana ze szlakiem wciąż się poszerza. Rejsy Szlakiem Papieskim organizują oprócz Żeglugi Augustowskiej inne firmy. Podróż można odbyć gondolą, katamaranem, kajakiem i kanu. Programy dostosowywane do oczekiwań turystów – na przykład organizowane są krótkie, jednodniowe spływy tylko jednym wybranym odcinkiem Szlaku Papieskiego po Kanale Augustowskim czy po Jeziorze Wigry. Rejsy i spływy Szlakiem Papieskim nie ograniczają się jedynie do typowych miesięcy sezonu wodniackiego, od maja do października. Przybywa zwolenników na przykład kajakowych spływów zimą. Do zwiedzania wzdłuż szlaku udostępnione są obiekty sakralne. Bazylika Mniejsza Najświętszego Serca Jezusowego w Augustowie, Sanktuarium Maryjne w Studzienicznej, Kościół Parafialny pw. Św. Marii Magdaleny w Mikaszówce, Pokamedulski Zespół Klasztorny w Wigrach z Apartamentami Papieskimi, Muzeum Ziemi Augustowskiej Dział Historii Kanału Augustowskiego. Dzięki utworzeniu i rozpowszechnieniu idei Szlaku Papieskiego zwiększony został poziom atrakcyjności regionu. Produkt turystyczny, jakim jest Szlak Papieski pozwolił dotrzeć i spełnić wymagania szerokiego grona turystów.

Muzeum Ikon i Monastyr w Supraślu

Najcenniejszym zabytkiem niewielkiego Supraśla położonego nad rzeką o tej samej nazwie wśród Puszczy Knyszyńskiej jest pobazyliański zespół klasztorny, którego mury widoczne są przy wjeździe do miasta. Początki budowy Monasteru Zwiastowania Przenajświętszej Bogarodzicy datowane są na rok 1500. Pod względem znaczenia był drugim ośrodkiem prawosławia w Wielkim Księstwie Litewskim po Ławrze Kijowsko-Pieczerskiej, ośrodkiem rozwoju duchowego i myśli intelektualnej. W bibliotece supraskiego monasteru gromadzono cenne zbiory, od końca XVII wieku działała też drukarnia. Obiekty klasztorne wielokrotnie ulegały zniszczeniom i były odbudowywane, stąd ich różnorodność stylowa. Obecnie w skład zespołu wchodzi kilka budowli, w tym dawna cerkiew obronna, usytuowana na dziedzińcu całego kompleksu. Została zniszczona podczas drugiej wojny światowej, odbudowana w stylu renesansowym w 1985 roku. Zachowane zostały z niej oryginalne fragmenty polichromii ikonograficznej w duchu wschodniego chrześcijaństwa. Zabudowania klasztorne uzupełnia cerkiew św. Jana Teologa oraz brama-dzwonnica z połowy XVIII wieku. Dziedziniec otaczają barokowe budynki klasztorne z XVII i XVIII wieku. Ważnym obiektem jest Pałac Archimandrytów, przełożonych klasztoru. Budowany w latach 1635 – 1655, rozbudowany w XVIII wieku, odbudowany w latach 1959 – 1972 ze zniszczeń wojennych. W 2006 roku otwarto w jego wnętrzach Muzeum Ikon, będące oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. To niezwykłe, interaktywne muzeum sztuki sakralnej prawosławia. W jego zbiorach jest około 1.2 tys. ikon z XVIII, XIX i XX wieku, a także przedmioty sakralne i unikatowe freski wzorowane na stylu malarzy z Bałkanów. Wykonane zostały we wnętrzach supraskiego monasteru przez jednego lub kilku artystów. O żadnym z nich nic bliższego nie wiadomo poza tym, że przeszli wspólnie do historii odnotowani na karach Kroniki Ławry Supraskiej, jako Serbin Nektarij Malar. XVI-wieczne freski o bizantyjskim charakterze, ocalałe ze zburzonej i obecnie odbudowanej cerkwi Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, zburzonej w 1944 roku, przedstawiały świętych oraz sceny z życia Chrystusa i Marii. Przetrwały tylko fragmenty, między innymi postaci świętych Jerzego, Demetriusza, Nikity, Bachusa i Leoncjusza, medaliony ze świętymi Julią, Mardariuszem i Thallusem oraz wizerunek świętego Oresta. Zachowały się też fragmenty postaci, fryzów i pasów ornamentalnych. Muzeum Ikon w Pałacu Archimandrytów zajmuje około 500. metrów kwadratowych, na czterech kondygnacjach, z których trzy przeznaczono na ekspozycję stałą. Wnętrza dziewięciu sal różnią się aranżacją, którą tworzy oprawa świetlna, obraz oraz dźwięk - wypełniający wnętrza chóralny śpiew modlących się mnichów. Ekspozycja stała nosi nazwę „Ikona. Obraz i słowo - między tym, co ulotne, a wieczne". Zwiedzający przechodzą między innymi z pustelniczej pieczary do celi mnicha piszącego ikonę, z cerkwi do wiejskiej chaty z domowym ołtarzykiem. Muzeum prezentuje jednak przede wszystkim ikony. W większości odebrane przemytnikom i przekazane placówce przez służby graniczne. Niewiele wiadomo o ich historii. Dominują dzieła z przełomu XIX i XX wieku, ale są i starsze. Ikony kalendarzowe; Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus na ręku; Chrystusa Pantokratora, władcy i sędziego wszechświata, ukazujące boskość i człowieczeństwo Chrystusa; świętych i Ojców Kościoła, pisarzy i teologów wczesnochrześcijańskich; Jezusa z Marią i świętym Janem Chrzcicielem. Nowocześnie prezentowana ekspozycja pozwala poczuć atmosferę i zrozumieć rolę ikony w Prawosławiu, a także przybliża doktrynę Kościoła prawosławnego poprzez wyjaśnianie skomplikowanej teologii ikony i jej znaczenia dla kultury prawosławia, symbolikę cerkwi wyrażoną w galerii wizerunków świętych i ocalałych fragmentach supraskich fresków uzupełnionych archiwalnymi zdjęciami. Elementami ekspozycji są filmy o historii klasztoru i cerkwiach na Podlasiu. Niezwykle interesująca jest filmowa lekcja z zakresu wiedzy o technikach pisania ikon. Zawiera ona treści edukacyjne, ale także zachętę do rozwijania własnych uzdolnień w tym zakresie w ramach prowadzonych przez muzeum zajęć w Sali Warsztatowej.

Muzeum Ikon w konkursie na Podlaską Markę Roku wyróżnione zostało tytułem Miejsce Roku 2006, otrzymało też Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ogólnopolskim Konkursie na Wydarzenie Muzealne Roku „Sybilla", przyznawane za najwybitniejsze dokonania w sferze działalności muzealnej.

Klasztor można zwiedzać od poniedziałku do soboty w godzinach od 10.00 do 14.00 oraz od 16.00 do 18.00. Muzeum Ikon czynne jest codziennie, oprócz poniedziałków i dni świątecznych, od 1maja do 30 września od godziny 12.00 do 19.00; od 1 października do 30 kwietnia od godziny 10.00 do 17.00. We czwartki wstęp bezpłatny. Bilet normalny kosztuje 10 zł, ulgowy i rodzinny 5 zł. Ponieważ monaster jest działającą świątynią i celem pielgrzymek, zwiedzanie cerkwi, klasztoru i muzeum w Supraślu nie jest możliwe w święta cerkiewne i państwowe.

Zmotoryzowani jadący do Supraśla, dotrą do miasta kierując się z Białegostoku w stronę Krynek drogą nr 676.

Pałac Branickich w Białymstoku

Jedno z najwspanialszych w Polsce, barokowych założeń pałacowo-parkowych. Rezydencja magnacka, która w epoce saskiej wspaniałością nie ustępowała budowlom pałacowym Europy. Saski teolog ewangelicki i geograf Anton Friedrich Büsching, autor między innymi dzieła „Geografia Królestwa Polskiego y Wielkiego Xięstwa Litewskiego, tudzież innych prowincyi do nich należących", określał tę magnacką siedzibę mianem „Wersalu Polskiego", co dało inspirację autorom innych podniosłych porównań. Okazały pałac wraz z obszernym parkiem o geometrycznej, kompozycji nazywany był w XVIII wieku, i jest do dziś, „Wersalem Północy" i „Wersalem Podlaskim". Okres świetności pałacu i otaczających ogrodów datuje się od momentu, kiedy białostockie dobra trafiły do rodziny Branickich. Wcześniej, w XVI wieku, należały do rodu Wiesiołowskich. Pierwotny nizinny zamek gotycki z frontonem skierowanym na południowy zachód, wzniósł Piotr Wiesiołowski około roku 1570. Fragmenty zachowały się w części środkowej obecnego pałacu. Po wygaśnięciu rodu pierwszych właścicieli, majątek przeszedł na własność Rzeczypospolitej i został włączony do starostwa tykocińskiego, jako królewszczyzna. Decyzją Sejmu Rzeczpospolitej, włości nadane zostały w dziedziczną własność Stefanowi Czarnieckiemu za zasługi dla ojczyzny w wojnie ze Szwedami. Czarniecki przekazał je wraz z zamkiem swojej córce, żonie stolnika koronnego Jana Klemensa Branickiego. Za patrona Białegostoku uważany jest prawnuk Czarnieckiego i ostatni męski przedstawiciel rodu Branickich, hetman wielki koronny, kasztelan krakowski, senator Rzeczypospolitej Jan Klemens II Branicki, pretendent do polskiej korony. Wyrazem niespełnionych ambicji do tronu było, jak chcą niektórzy historycy, zaangażowanie Branickiego, od lat dwudziestych XVIII wieku, w nieprzerwaną rozbudowę i upiększanie rezydencji, które czyniły ją bardziej okazałą i imponującą. Dzieło zleceniodawcy realizowało wielu architektów, miedzy innymi królewski architekt Tylman z Gameren, saski architekt rokokowy Jan Zygmunt Deybel von Hammerau i architekt barokowy, pułkownik Jan Henryk Klemm, podkomendny Jana Klemensa Branickiego i pracownik w jego dobrach. Styl przestrzenny i dekoracyjny, jaki nadali zespołowi pałacowo-parkowemu, nawiązywał do maniery kulturowej Francji w epoce Ludwika XIV. Zresztą upodobaniu modzie budowania małych Wersali, ulegali posiadacze ziemscy w wielu krajach europejskich. Pałac w Białymstoku z pewnością się wśród podobnych mu wyróżniał. Tętnił życiem dwór Branickich, który stał się ośrodkiem kultury skupiającym artystów, poetów i ludzi nauki. Działał teatr hetmański tak zwany Opernhaus, orkiestra dworska i zespół baletowy. Na deskach teatru występowały zapraszane gwiazdy włoskich scen operowych. Gospodarz podejmował w białostockiej rezydencji koronowane głowy. Polskich królów. Augusta II Mocnego, August III Sasa i Stanisława Augusta Poniatowskiego. Cesarza rzymsko-niemieckiego Józefa II Habsburga. W przyszłości, pałac miał stać się także przejściowo miejscem pobytu Ludwika de Burbon, hrabiego Prowansji, późniejszego króla Ludwika XVIII, który uchodził z rewolucyjnej Francji szukając schronienia przed Dyrektoriatem żądnym rozprawy z Burbonami. Po śmierci hetmana Branickiego, jego spadkobiercy zdecydowali sprzedać pałac królowi pruskiemu. Potem przeszedł on w posiadanie cara Rosji Aleksandra I, który zamierzał przekształcić go w letnią rezydencję. Ostatecznie za panowania Mikołaja I założono w nim żeńską szkołę o nazwie Instytut Panien Szlacheckich. Działała do wybuchu pierwszej wojny światowej. Pałac stracił wówczas charakter rezydencjalny, nie dbano o utrzymanie barokowej kompozycji ogrodu. Z zawieruchy pierwszej wojny światowej wyszedł właściwie bez szwanku. Nie przetrwał drugiej. Zburzony w dwóch trzecich przez wycofujących się w 1944 roku Niemców, do reszty został zdewastowany przez czerwonoarmistów i wandali. Po wojnie pałac poddano odbudowie według XVIII wiecznych wzorów. Prace remontowe i rekonstrukcyjne prowadzone są nadal. Zabytek i jego otoczenie, w tym wspaniały ogród, przywracany jest stopniowo do poprzedniej świetności. Główny korpus pałacu z bocznymi skrzydłami łączą arkady. Na tyłach budowli rozmieszczony jest park na dwóch poziomach. Górny przypomina ogrody Wersalu, dolny nawiązuje do ogrodów angielskich. Wśród pałacowych budynków, przewodniki turystyczne zwracają uwagę na arsenał zbudowany w 1755 roku, w którym mieści się obecnie Biuro Wystaw Artystycznych i kawiarnia, a także na Pomarańczarnię oraz Pawilon Włoski i Toskański z połowy XVIII wieku. Na tereny pałacowe prowadzi okazała brama w stylu barokowym, zbudowana według projektu Jana Henryka Klemma w latach 1755-1758. W 2006 roku ponownie umieszczono na jej szczycie herb Branickich, pozłacany Gryf trzymający w szponach tarczę z inicjałami Jana Klemensa. Za bramą znajdują się dwa dziedzińce, zewnętrzny i reprezentacyjny. Przegradza je mur z dwoma posągami Heraklesa dłuta Jana Chryzostoma Redlera wykonanymi w 1756 r. Po obu stronach dziedzińca zewnętrznego dwie dawne studnie barokowe z XVIII wieku. Przy ulicy Mickiewicza dawna figarnia i oranżerie z XVIII wieku. Po południowo zachodniej stronie pałacu park dwupoziomowy. Górny, zrekonstruowany, z końca XVII wieku. W parku odtworzone pawilony z XVIII wieku, włoski, chiński, arkadowy. Na południowym krańcu parku fragment bastionu z początku XVII wieku. W pobliżu stał w XVIII wieku teatr hetmański.

Obecnie pałac Branickich jest siedzibą rektoratu Uniwersytetu Medycznego. Do zwiedzania udostępniona jest aula wielka, kaplica, hol główny z klatką schodową i w prawym skrzydle Muzeum Historii Medycyny i Farmacji gromadzące eksponaty związane z aptekarstwem na Podlasiu. Zabytkowy obiekt i ekspozycje muzealne można oglądać od wtorku do piątku od godziny 10.00 do 17.00, w soboty i niedziele od 9.00 do 17.00. Ostatnie wejście o godzinie 16.00. Bilety kupuje się w Muzeum Historii Medycyny i Farmacji. Normalny kosztuje 10 zł. O połowę mniej płacą między innymi posiadacze Kart Dużej Rodziny i Kart Polaka. Dwukrotną cenę biletu normalnego trzeba zapłacić za zwiedzanie poza godzinami pracy placówki. Obiekt szeroko otwiera podwoje dla turystów także między innymi w czasie Nocy Muzeów, Podlaskiego Festiwalu Nauki i Sztuki, Europejskich Dni Dziedzictwa. Pałac Branickich znajduje się przy ulicy Kilińskiego 1, zmotoryzowani parkują auta przy parku.

Podlaski Szlak Tatarski

Jeden z najciekawszych szlaków kulturowych regionu Podlasia. W roku 2006 otrzymał Certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej w konkursie na Najlepszy Produkt Turystyczny, był też kandydatem regionu podlaskiego do Złotego Certyfikatu POT. Szlak przebiega przez miejscowości położone niedaleko granicy z Białorusią. To miejsce zamieszkania nielicznych już polskich Tatarów, czego świadectwem są niewielkie meczety. Tatarzy na terenach polskich i litewskich pojawili się w XV wieku. Brali udział w bitwie pod Grunwaldem wspierając wojska księcia Witolda. W XVI i XVII wieku mieszkało w granicach Polski około 9. tysięcy tatarskich żołnierzy w służbie Rzeczpospolitej. Król Jan III Sobieski w zamian za zaległy żołd przekazał im kilka wsi. Kruszyniany, Łużany, Nietupę, Bohoniki, Drahle, Podlipki, Kamionkę, Grzebienie i Malowicze Górne. Tatarzy pobudowali tu meczety w Bohonikach, Kruszynianach i Malawiczach, założyli cmentarze, uprawiali pola. Przez miejscowości zasiedlone przez Tatarów w XVII wieku, prowadzi dzisiejszy Podlaski Szlak Tatarski. Ma dwa warianty, dłuższy i krótszy. Duży Szlak Tatarski o długości 54. kilometry obejmuje Sokółkę, Bohoniki, Maławicze Górne, Krynki, Kruszyniany, Supraśl i Białystok. Mały Szlak Tatarski liczący 19 kilometrów wiedzie przez Kruszyniany, Józefowo, Królowe Stojło i Waliły Stację. Kilka miejscowości szczególnie wartych jest odwiedzenia. W Sokółce przewodniki turystyczne polecają Muzeum Ziemi Sokólskiej z kolekcją eksponatów tatarskich i historią Tatarów na ziemiach polskich. We wsi Bohoniki największą atrakcją jest meczet. Pierwsza świątynia na tym miejscu powstała na przełomie XVII i XVIII wieku, obecna w drugiej połowie XIX wieku. Przypomina niewielką cerkiew z kopułą zwieńczoną złotym półksiężycem. Wnętrze udostępnione jest zwiedzającym. Dzieli się na dwie części - dla mężczyzn i dla kobiet. Na podłogach umieszczone są kobierce, na ścianach muhiry, dekoracyjne tkaniny z wersetami Koranu, jest też mihrab, wnęka określająca kierunek świętego miasta muzułmanów Mekki oraz minbar, miejsce, z którego duchowny przewodniczy modlitwie. W Bohonikach znajduje się największy w Polsce mizar, muzułmański cmentarz z wejściem przez okazałą bramę, na której widnieją napisy w językach arabskim, białoruskim i polskim. Starsze mogiły mają charakterystyczną konstrukcję, na którą składają się dwa kamienie nagrobkowe, u głowy i u stóp zmarłego. Inną ważną miejscowością na szlaku są położone wśród Pagórków Nadświsłockich, Kruszyniany, które w drugiej połowie XVII wieku zostały nadane rotmistrzowi tatarskiemu Krzeszowskiemu i jego żołnierzom. Tu znajduje się najstarszy meczet w Polsce, powstały w drugiej połowie XVIII wieku. Drewniana budowla posiada dwie wieże z kopułami i osadzonymi na nich półksiężycami. Niedaleko znajduje się głaz upamiętniający trzechsetną rocznicę osadnictwa tatarskiego oraz położony na wzgórzu mizar. W Kruszynianach starannie kultywowane są tradycje tatarskie. Rokrocznie organizowany Festiwal Tradycji i Kultury Tatarów Polskich, stanowi element kulturowej integracji osób narodowości tatarskiej z różnych stron Polski, gromadzi zarazem licznych turystów. Zainteresowani głębszym poznaniem tradycji tatarskich mają w Kruszynianach wiele ku temu możliwości. Turyści mogą na przykład spędzić noc w jednej z jurt, specjalnie sprowadzonych z Baszkirii na potrzeby tworzonego produktu turystycznego. W tatarskiej jurcie serwuje się potrawy kuchni tatarskiej. Kołduny, pierekaczewniki, trybuszoki, kibiny, pieremiacze, słodką dżajmę. W Białymstoku, który stanowi zazwyczaj pierwszy lub końcowy etap wyprawy Szlakiem Tatarskim, orientalne pamiątki po Tatarach zgromadzono w Muzeum Historycznym. Interesującej wiedzy o religii islamu wywodzącej się z wspólnych judaizmowi i chrześcijaństwu korzeni, dostarczyć może wizyta w Muzułmańskim Domu Modlitwy przy ulicy Hetmańskiej oraz w Tatarskim Domu Modlitwy przy ulicy Grzybowskiej. W budynku przy Grzybowskiej mieści się też główna siedziba Najwyższego Kolegium Muzułmańskiego Związku Religijnego w Polsce. Odbywają się w nim modlitwy, iftary w okresie ramadanu, a także spotkania kulturalne i informacyjne na przykład w ramach Podlaskich Dni Kultury Muzułmańskiej.