W muzeum piernika

 Muzeum Toruńskiego Piernika przy ulicy Strumykowej 4 kontynuuje blisko 160-letnią historię najstarszego z muzeów regionu.

Muzeum Toruńskiego Piernika przy ulicy Strumykowej 4 kontynuuje blisko 160-letnią historię najstarszego z muzeów regionu. Realizacja tego projektu inwestycyjnego stanowi podsumowanie wielusetletniej historii pierników i piernikarstwa w Toruniu. Jednocześnie jest rozwinięciem prac badawczych związanych z historią piernika, prowadzonych ponad 100 lat w Muzeum Okręgowym w Toruniu. Pierwsze nabytki związane z piernikarstwem toruńskim pojawiły się w zbiorach muzeum na początku XX wieku. Powiększany stopniowo zasób rozrósł się do pokaźnej kolekcji. Szereg wystaw, prezentacji, działań edukacyjnych i promocyjnych zwieńczonych zostało realizacją pierwszej w Polsce stałej wystawy poświęconej toruńskiemu piernikarstwu. Popularność ekspozycji, której towarzyszył bogaty pakiet działań edukacyjnych zdecydowała o utworzeniu Muzeum Toruńskiego Piernika.

Nowa jakość zwiedzania

Projekt interaktywnego, multisensorycznego muzeum, w którym „historia ma zapach i smak” wpisuje się w bieżące trendy w muzealnictwie polskim i światowym. Realizacja zamierzonych działań doprowadziła do stworzenia na kulturalnej mapie Torunia nowego miejsca o niepowtarzalnym klimacie, zajmującego się zarówno naukowym opracowywaniem zbiorów, ich gromadzeniem i prezentacją, jak też kreowaniem nowej jakości zwiedzania. Najmłodszy oddział Muzeum Okręgowego w Toruniu, prezentuje się jako miejsce otwarte, przyjazne, pełne atrakcyjnych wizualnie i merytorycznie rozwiązań.

Realizacja projektu możliwa była dzięki finansowemu wsparciu Unii Europejskiej w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Torunia, dotacji Gminy Miasta Toruń i wkładowi Muzeum Okręgowego w Toruniu.

Od dnia otwarcia 19 czerwca 2015 roku Muzeum Toruńskiego Piernika odnotowuje kolejne rekordy frekwencyjne, których jednym z ważniejszych czynników są warsztaty przybliżające historyczną technologię przygotowania pierników dekoracyjnych. Do realizacji tych spotkań zużyto tony ciasta piernikowego, dostarczanego przez Fabrykę Cukierniczą „Kopernik” S.A. Uzupełnieniem wizyty w Muzeum Toruńskiego Piernika jest poczęstunek. Każdy z gości ma możliwość poznania smaku słynnej toruńskiej katarzynki, dostarczanej przez tego największego w Polsce producenta pierników.

Najlepszy Produkt Turystyczny Regionu 

Za swoją innowacyjną działalność oraz prekursorskie potraktowanie zagadnień piernikowego dziedzictwa Torunia, niestandardowe podejście do edukacji w muzeum i interaktywne formy zwiedzania Muzeum Okręgowego w Toruniu, Muzeum Toruńskiego Piernika otrzymało wiele nagród i wyróżnień. Do najbardziej prestiżowych należy ceniona w środowisku muzealników – Sybilla 2015 przyznana w kategorii „Wystawy przyrodnicze i techniczne” w Konkursie na Muzealne Wydarzenie Roku. Muzeum Toruńskiego Piernika znalazło się także w gronie 40 najlepszych muzeów Europy, zdobywając prestiżowe wyróżnienie w konkursie European Museum of the Year Award (EMYA) 2016, organizowanym przez Europejskie Forum Muzeów (European Museum Forum). Muzeum Toruńskiego Piernika znalazło się również w finale ogólnopolskiego konkursu Modernizacja Roku 2015, a w plebiscycie zorganizowanym przez Kujawsko-Pomorską Organizację Turystyczną uznane zostało za Najlepszy Produkt Turystyczny Regionu 2015 roku. Najbardziej wiarygodnym potwierdzeniem jakości usług świadczonych przez Muzeum Okręgowe w Toruniu w Muzeum Toruńskiego Piernika jest jednak świadectwo zwiedzających i ich rekomendacja Trip Advisor 2017.

Odtwarzanie historycznych receptur piernikarskich

Do najważniejszych działań popularyzujących bogatą piernikarską historię Tounia, realizowanych na ulicy Strumykowej 4, należą Święto Toruńskiego Piernika – organizowane wspólnie z „Fabryką Cukierniczą „Kopernik” S.A. oraz Piernikowy Festyn „Święta Katarzyna wypiek rozpoczyna...” – również ze znaczącym udziałem Fabryki. Oprócz tych dwóch, największych i najbardziej rozbudowanych projektów, pracownicy Działu Historii Toruńskiego Piernikarstwa przygotowują i realizują przez cały rok szereg działań edukacyjnych związanych z bieżącymi i okolicznościowymi wydarzeniami, miedzy innymi Piernikowe Zimowisko, Piernikowy Dzień Babci i Dziadka, Dzień Kobiet, Piernikowy Dzień Matki, Dzień Dziecka, Piernikowa Wielkanoc, Wakacje w Muzeum Toruńskiego Piernika, Boże Narodzenie piernikiem pachnące i wiele innych. W 2017 roku zainicjowane zostało także z ogromnym sukcesem wydarzenie „Tańczył Marcin z Katarzyną, czyli... jak smakuje Niepodległość” – projekt łączący historię z nowoczesnym i nieszablonowym podejściem do zagadnień narodowych tradycji. Wszystko przekazane za pomocą i poprzez zmysł smaku. Innowacją była formą popularyzacji zarówno historii, trudnych zagadnień patriotyzmu, jak też regionalizmu.

Interesującym przedsięwzięciem był, rokujący doskonale na przyszłość, projekt międzynarodowej artystycznej współpracy twórców z 4 krajów połączonych tradycją piernikarską Polski, Estonii, Rosji i Finlandii. Międzynarodowy Projekt Artystyczny „Galaktyka Piernika” nie tylko centralizuje międzynarodowe działania piernikarskie w Toruniu, ale także daje okazję do twórczych poszukiwań i poszerzania spektrum tematyki piernikarskiej.

Oprócz działań edukacyjnych realizowanych na miejscu, w przestrzeni dawnej fabryki pierników, pracownicy Muzeum biorą udział w szeregu wyjazdów promocyjnych, promując zarówno pierniki, Muzeum Toruńskiego Piernika, Muzeum Okręgowe w Toruniu, jak również Toruń.

Działania promujące historię Torunia poprzez jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta – piernik, to oprócz cyklicznych spotkań warsztatowych, pokazów i wyjazdów promocyjnych, także wystawy, będące zwieńczeniem szeregu projektów badawczych realizowanych przez pracowników Działu Historii Toruńskiego Piernikarstwa. Prowadzą oni badania związane z odtwarzaniem historycznych receptur piernikarskich, badanie historii toruńskich rodów piernikarskich, Fabryki Cukierniczej „Kopernik” S.A. i losów jej pracowników, ale także studia nad proweniencją i ikonografią form piernikarskich, designem opakowań do pierników oraz piernikami z innych ośrodków.

Kreatywność w pracy z ciastem piernikowym

W ciągu ponad 2 lat funkcjonowania Muzeum Toruńskiego Piernika Pracownicy Działu Historii Toruńskiego Piernikarstwa zdążyli zrealizować kilka wystaw czasowych: „Ciastka z pieprzem. O śląskich piernikach i dawnych formach”, „Pierniki Elizy, opłatki i „ciasto życia” – pierniki norymberskie”, „Weź miodu praśnego...”. W przygotowaniu i planach – kolejne ekspozycje. Dodatkową formą działalności wystawienniczej Muzeum jest wędrujący wariant wystawy stałej – ekspozycja „Świat toruńskiego piernika”. Od momentu powstania w 2008 roku, wystawa gościła już w ponad 35 muzeach w Polsce. Zgłoszenia i zapisy chętnych z kolejnych ośrodków przyjmowane są już na rok 2019.

Plonem realizowanych prac badawczych i działań wystawienniczych stają się przygotowywane wydawnictwa realizowane przez pracowników Działu. Bazując na zdobytej wiedzy wydany został „Piernikowy przepisownik” oraz „Piernikowe przygody Katarzynki”. W trakcie realizacji są kolejne publikacje: „Na piernikowym szlaku”, „Piernikowe Abecadło”. Planowane jest także przygotowanie Katalogu Form Piernikowych oraz dwóch przewodników po Muzeum: dla młodszych i starszych odbiorców.

Jednak jednym z najważniejszych realizowanych obecnie działań jest zadanie p.n. „Poszerzenie działalności kulturalno-edukacyjnej w Muzeum Toruńskiego Piernika" - realizowane w ramach projektu „Toruńska Starówka – ochrona i konserwacja dziedzictwa kulturowego UNESCO – etap II” w Programie Operacyjnym „Infrastruktura i środowisko na lata 2014-2020”. Dzięki realizacji w. w. zadnia w znaczący sposób zostanie uatrakcyjniona oraz wzbogacona oferta kulturalno-edukacyjna realizowana w Muzeum Toruńskiego Piernika. Zostanie ona poszerzona o nowe wątki, co stworzy nową jakość w już istniejącej ofercie. Opracowane zostaną nowe formy działania, m.in. warsztaty kulinarne, eksperymenty z ciastem piernikowym, gry, animacje, pokazy, rekonstrukcje kulinarne. Stworzymy możliwość rozwinięcia własnej kreatywności w pracy z ciastem piernikowym.

Wyjątkowa oferta kulturalno-edukacyjna w Toruniu

W oficynie Muzeum Toruńskiego Piernika na trzech kondygnacjach powstają multimedialne, interaktywne przestrzenie poświęcone szeroko pojętej tematyce piernika. Na parterze przewidziano ekspozycję „Aromatyczny świat surowców”, która w sposób atrakcyjny plastycznie, z wykorzystaniem szeregu multimediów, będzie przybliżać wiedzę na temat poszczególnych składników piernikowego ciasta (mąka, miód, przyprawy korzenne). Prezentowane będą zarówno piernikowe surowce, środowisko, w którym występują, ale także sposób przygotowania piernika według najstarszej znanej receptury na piernik toruński. Pierwsze piętro zostanie poświęcone piernikowym legendom, podaniom i klechdom. Goście będą mogli uczestniczyć w kilkunastominutowych pokazach, seansach, przeżywać przygody baśniowych postaci. Atrakcyjna aranżacja plastyczna, scenograficzna i ciekawa, nowoczesna prezentacja komputerowa stworzy niezapomniane widowisko. Na drugim piętrze powstaje pomieszczenie z nowoczesnym, ciekawie zaprojektowanym wyposażeniem. Umożliwi ono prowadzenie warsztatów, pokazów, spotkań, projektów badawczych, których inspiracją będzie ciasto piernikowe. Na dziedzińcu zewnętrznym przewidziano instalację świetlną – tzw. mapping, z atrakcyjnym artystyczno–świetlnym seansem nawiązującym do prezentowanych w muzeum treści. Z kolei dziedziniec wewnętrzny zaadaptowany zostanie na piernikowy plac zabaw dla najmłodszych gości muzeum.

Przygotowana oferta będzie wyjątkową tego typu ofertą kulturalno-edukacyjną w Toruniu i regionie skierowaną zarówno do indywidualnego turysty, grup, a także rodzin z dziećmi w różnym wieku i stopniami sprawności. Koncepcja zagospodarowania oficyn, dziedzińca oraz mapping, związana jest ściśle z ideą utworzenia Europejskiego Centrum Piernika - wyjątkowego, nowoczesnego centrum badawczego.

Małgorzata Mikulska – Wernerowicz, kierownik Działu Historii Toruńskiego Piernikarstwa