Wrocław. Stolica europejska i światowa
W tym tygodniu, od piątku do niedzieli, nastąpi oczekiwane, oficjalne, ceremonialne wejście Wrocławia w rolę, którą daje tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016, przyznany przez Unię Europejską w czerwcu 2011 roku. Wrocław dzieli tytuł przez rok z hiszpańskim San Sebastian.
Jedną z idei, którą kieruje się Unia Europejska jest wzajemne poznanie społeczeństw Europy, zbliżenie i dialog międzykulturowy. Wrocław z bogatą historią jest też miastem silnie związanym z kulturą. Teatry, muzea i galerie wpisane są w obraz miasta. Przygotowany program na ten rok, wypełniają wydarzenia artystyczne, festiwale, koncerty, imprezy w przestrzeni miejskiej, w której będą uczestniczyć mieszkańcy Wrocławia i turyści odwiedzający miasto.
Inaugurujący weekend rozpoczyna się w piątek i zakończy finałowym „Przebudzeniem”, wielkim pochodem i widowiskiem wyreżyserowanym przez odpowiedzialnego za sztukę performance Chrisa Baldwina, brytyjskiego reżysera, jednego z kuratorów pracujących nad przygotowaniem programu artystycznego Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Marsz wrocławian wyruszy z czterech miejsc miasta oddalonych o kilka kilometrów i zakończy się spotkaniem wszystkich w Rynku. Uczestnicy poprowadzeni będą przez cztery wrocławskie duchy. Ducha Wielkich Wyzwań, Ducha Innowacji, Ducha Odbudowy oraz Ducha Powodzi. Zgodnie z zamysłem reżysera, wspólny marsz posłuży do artystycznej opowieści o historii miasta i jego mieszkańcach, a spotkanie wszystkich po kilkugodzinnej podróży ulicami, będzie symbolicznym połączeniem w całość kolorytu duszy Wrocławia. W ciągu trzydniowego weekendu otwarcia, toczyło się będzie około stu zaplanowanych wydarzeń kulturalnych. W piątek najważniejszym będzie wystawa prac hiszpańskiego rzeźbiarza Eduardo Chillidy w Galerii Awangarda Biura Wystaw Artystycznych Wrocław. Dzień później ekspozycja w Muzeum Architektury, „Made in Europe. 25 lat nagrody Unii Europejskiej w dziedzinie architektury współczesnej – Mies van der Rohe Award”, prezentująca najlepsze realizacje światowej architektury. Przez trzy dni trwać będzie „Mercouri/Xenakis”, program obejmujący wystawę, koncerty i spektakl poświęcony twórczości Iannisa Xenakisa –greckiego architekta i kompozytora oraz Melinie Mercouri – greckiej aktorce, minister kultury, pomysłodawczyni idei Europejskiej Stolicy Kultury. W sobotę we wrocławskim Muzeum Narodowym pokazane zostanie dziewięć spektakli inspirowanych dziełami sztuki w reżyserii Jacqueline Kornmüller. Niedzielne finałowe „Przebudzenie”, po spotkaniu czterech Duchów, mieszkańców i artystów – toczyło się będzie w artystycznie zaaranżowanej scenerii Rynku. Tę kulminacyjną część programu wypełni widowisko wizualno-muzyczne z udziałem licznej grupy wykonawców, tancerzy, aktorów, muzyków, performerów z aktywnym udziałem mieszkańców Wrocławia. Twórcy spektaklu, licząc na większy efekt zaskoczenia, utrzymują szczegóły scenariusza w dyskrecji. Wiadomo jednak, że zaangażowanych w przedstawienie będzie ponad 1,3 tys. artystów, 200. chórzystów, 20 członków orkiestry, kilkudziesięciu żołnierzy i kilkuset rowerzystów. Elementami scenografii będzie 30 instalacji świetlnych, 30 olbrzymich marionetek i 5 zabytkowych tramwajów.
Przygotowania Wrocławia do roli Europejskiej Stolicy Kultury trwają od roku 2013, program opracowany przez kuratorów obejmuje ponad tysiąc wydarzeń artystycznych z dziedziny filmu, literatury, muzyką, sztuk wizualnych, teatru, operą, performance i architektury. Oczekiwanym wydarzeniem artystycznym będzie między innymi wręczenie Europejskich Nagród Filmowych oraz międzynarodowy festiwal teatralny Olimpiada Teatralna. Kilkudziesięciotysięczna publiczność będzie mogła obejrzeć widowisko operowe, przygotowywane przez Operę Wrocławską „Hiszpańska noc z Carmen - Zarzuela Show”. Spektakl oparty na fragmentach Carmen Georges'a Bizeta wystawiony zostanie na scenie ustawionej na Stadionie Miejskim. Wystąpi kilkusetosobowy zespół artystów, który przybliży widzom hiszpańską muzykę, pieśni i tradycyjne tańce oparte na elementach folkloru, flamenco i zarzueli, która jest popularnym w krajach hiszpańskojęzycznych gatunkiem muzyki bliskim operetce i musicalowi. Wśród wykonawców znajdą się także hiszpańskie zespoły i artyści pochodzący z Madrytu oraz San Sebastian, które wspólnie z Wrocławiem dzieli tytuł Światowej Stolicy Kultury 2016. Widowisko według koncepcji Ewy Michnik, reżyseruje Waldemar Zawodziński.
Z okazji otwarcia Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016, Poczta Polska wydała w nakładzie 150 tys. i wprowadziła do obiegu okolicznościowy znaczek o nominale 5 złotych, który jest w obiegu od 15 stycznia. Znaczek uwidacznia widok rynku z lotu ptaka i linią granic miasta nawiązującą do położenia nad brzegiem dopływu Odry. Znaczek można kupić w urzędach pocztowych i w Muzeum Poczty i Telekomunikacji przy ul. Krasińskiego 1. Znaczki zdobią też między innymi pamiątkowe karty pocztowe z napisem w miejscu adresata „Europo! Polsko! Kierunek Stolica :)”.
W tym roku Wrocław dzierży także drugi prestiżowy tytuł: Światowej Stolicy Książki UNESCO. Obok działań promujących literaturę i czytelnictwo, Wrocław wpisze się na karty historii jako miasto, w którym skomponowano światowy hymn książki z tłumaczonym na kilka języków tekstem wiersza Tadeusza Różewicza „Włosek poety” z tomu „Uśmiechy”. Ostatnia piękna strofa brzmi – „Słyszycie Czasem wisi coś; na jednym włosku wisi; Dziś włoskiem tym poety glos; Słyszycie; Ktoś tam słyszy”. Zostaną one odśpiewane w kilkudziesięciu miastach świata na zakończenie kadencji Światowej Stolicy Książki.
Tytuł Europejskiej Stolicy Kultury przyznawany jest na roczną kadencję, od 2005 roku dwóm miastom – jednemu z państw starej Unii, drugiemu z nowoprzyjętych.