PTTK – nowe władze, nowe wyzwania
Delegaci XIX Walnego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, w głosowaniu tajnym, wybrali nowe władze Towarzystwa z Jackiem Potockim – prezesem Zarządu Głównego, Dariuszem Kużelewskim – prezesem Głównej Komisji Rewizyjnej i ponownie Wojciechem Tomalakiem jako prezesem Głównego Sądu Koleżeńskiego na czele.
W dniach 15-16 września 2017 r. w siedzibie Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie odbył się XIX Walny Zjazd Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, podczas którego podsumowano minione cztery lata działalności Towarzystwa.
Zjazd był okazją do podsumowań, ale również czasem wytyczania kierunków działania organizacji w latach następnych. Delegaci wybrani na regionalnych konferencjach oddziałów PTTK w poszczególnych województwach zebrani na XIX Walnym Zjeździe PTTK w wyniku dwudniowej debaty zdecydowali o przyjęciu uchwał, a wśród nich między innymi:
- w sprawie węzłowych problemów i zadań w XIX kadencji władz Towarzystwa;
- w sprawie udziału Towarzystwa w obchodach stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości oraz organizacji Kongresu Krajoznawstwa Polskiego;
- w sprawie zwrócenia się do władz Rzeczypospolitej Polskiej – władz państwowych i parlamentarzystów – z listem prezentującym najważniejsze problemy nurtujące środowisko, odnoszące się między innymi do: nowelizacji ustawy prawo o stowarzyszeniach, tak aby wzmocnić pozycję prawną oddziałów jako jednostek terenowych stowarzyszeń; ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie poprzez stworzenie instytucji partnerstwa publiczno-społecznego oraz publiczno-społeczno-prywatnego; zapewnienia właściwej pozycji szlaków turystycznych w rozwiązaniach prawnych; takiego unormowania spraw dotyczących imprez turystycznych, aby obciążenia właściwe dla przedsiębiorców w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie ograniczały i nie obciążały statutowej działalności pożytku publicznego stowarzyszeń; stworzenia w systemie prawnym przesłanek do finansowania, ze środków totalizatora sportowego i z innych źródeł, turystyki społecznej, edukacji turystycznej oraz turystyki osób z różnym stopniem i rodzajem niepełnosprawności.
Na zjeździe wręczono czołowym działaczom Towarzystwa odznaczenia państwowe, nadane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, jak też i resortowe, przyznane przez Ministra Sportu i Turystyki. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski uhonorowani zostali: Janina Lelito-Zimochocka, Gabriela Elżbieta Rościszewska i Stanisław Radomski, Złotym Krzyżem Zasługi – Józef Gajewski, Srebrnym Krzyżem Zasługi – Wilhelma Zdzisława Barańska, Jacek Czober i Elżbieta Rydel-Piskorska, a Brązowym Krzyżem Zasługi – Jarosław Dariusz Kaczmarczyk, natomiast Odznaką Honorową „Za zasługi dla turystyki” – Leszek Tadeusz Warowny. Odznaczenia wręczył podsekretarz stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki, Dariusz Rogowski, który pogratulował wszystkim wyróżnionym i życzył Towarzystwu dalszych sukcesów w działalności na rzecz rozwoju i promocji polskiej turystyki. Przedstawiciel Ministerstwa Edukacji Narodowej, Janina Zalewska-Steć, odznaczyła „Medalem Komisji Edukacji Narodowej” Ryszarda Małkowskiego. Wręczone zostały także wyróżnienia Towarzystwa. Franciszek Midura i Zbigniew Rudziński otrzymali Odznakę Honorową im. Aleksandra Janowskiego za zasługi dla krajoznawstwa.
Delegaci na XIX Walny Zjazd PTTK podjęli również uchwałę o nadaniu godności Członka Honorowego PTTK 30 wybitnym działaczom Towarzystwa: Pawłowi Andersowi z Poznania, Zygmuntowi Cebuli z Rzeszowa, Romualdowi Cholewie z Zabrza, Janinie Dwornickiej z Krasnegostawu, Jerzemu W. Gajewskiemu z Krakowa, Alicji Gotowt-Jeziorskiej z Warszawy, Henrykowi Hadaszowi z Kędzierzyna-Koźla, Marianowi Hawryszowi z Lubina, Emilowi L. Hojniakowi z Legnicy, Bogdanowi Komorowskiemu z Pionek, Marianowi Kotarskiemu z Myszkowa, Janowi Krzysztoniowi ze Szczecina, Andrzejowi Kudlaszykowi z Poznania, Jerzemu Kwaczyńskiemu z Żyrardowa, Stanisławowi Leśnikowi z Nowego Sącza, Janowi Lewickiemu z Gdańska, Andrzejowi Łabno z Tarnowa, Ryszardowi Małkowskiemu z Kętrzyna, Ryszardowi Mamenasowi z Łodzi, Henrykowi Miłoszewskiemu z Torunia, Antoniemu Morawskiemu z Przemyśla, Wojciechowi Napiórkowskiemu z Płocka, Wojciechowi Owsianowskiemu z Poznania, Jerzemu Pabianowi z Kielc, Józefowi Partyce z Ojcowa, Władysławowi Sośnie z Cieszyna, Włodzimierzowi Szafińskiemu z Żarnowa, Mieczysławowi Tokarskiemu z Włodawy, Wojciechowi Tomalakowi z Kalisza i Edwardowi Wieczorkowi z Katowic. Wręczenia dokonali przewodniczący obrad zjazdu Henryk Miłoszewski, ustępujący prezes Zarządu Głównego PTTK Roman Bargieł, oraz dziekan Kręgu Seniorów PTTK Włodzimierz Łęcki.
Również podczas zjazdu wręczono Nagrody „Ziemi”, najstarszego obecnie periodyku krajoznawczego, wydawanego przez Polskie Towarzystwo Krajoznawcze od 1910 r., a obecnie przez Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Ustępujący wiceprezes Zarządu Głównego PTTK i jednocześnie przewodniczący jury Andrzej Gordon, przedstawił wyróżnione osoby. Laureatami zostali: Stefan Jakubowski z Andrychowa, Anna Kirchner z Siedlec, Pola Kuleczka z Zielonej Góry, Bogdan Kucharski z Poznania, Włodzimierz Majdewicz z Warszawy, Henryk Miłoszewski z Torunia, Józef Partyka z Ojcowa, Maria i Przemysław Pilichowie z Warszawy, Andrzej Wasilewski z Lublina oraz Alicja i Ryszard Wrzoskowie z Gdyni. Każdy z wyróżnionych zapisał piękne karty z historii krajoznawstwa. Tradycyjnie formą tej Nagrody są specjalnie przygotowane obrazy autorstwa Józefa Jurczyszyna. Wręczenia dyplomów razem z kopią obrazu oraz samych obrazów dokonali ustępujący prezes Zarządu Głównego PTTK Roman Bargieł, przewodniczący jury Andrzej Gordon oraz współredagująca pismo Elżbieta Matusiak-Gordon.
W zjeździe Towarzystwa uczestniczyli i zabierali głos przedstawiciele blisko współpracujących z PTTK klubów z sąsiednich państw – Klubu Czeskich Turystów (KČT) i Klubu Słowackich Turystów (KST). Wystąpili również prezydent Europejskiego Związku Wędrownictwa (EWV) Lis Nielsen, a także wiceprezydent Europejskiego Związku Turystyki Rowerowej (UECT) Stanisław Karuga.
Byli przedstawiciele polskich organizacji: Związku Harcerstwa Polskiego, Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych, Ligi Ochrony Przyrody, Yacht Klubu Polskiego, Polskiego Stowarzyszenia Turystyki, Polskiego Związku Motorowego, Mazowieckiej Organizacji Turystycznej.
W drugiej części obrad zjazdu w głosowaniu tajnym udzielono absolutorium poszczególnym członkom ustępującego Zarządu Głównego PTTK. Wszystkim podziękowano, a w szczególności prezesom władz naczelnych Towarzystwa: Romanowi Bargiełowi – prezesowi Zarządu Głównego, Beacie Dziduszko – prezesowi Głównej Komisji Rewizyjnej oraz Wojciechowi Tomalakowi – prezesowi Głównego Sądu Koleżeńskiego.
Następnie przystąpiono do zgłaszania kandydatur do poszczególnych władz naczelnych PTTK na XIX kadencję. Delegaci zjazdu w głosowaniu tajnym wybrali nowe władze Towarzystwa z Jackiem Potockim – prezesem Zarządu Głównego, Dariuszem Kużelewskim – prezesem Głównej Komisji Rewizyjnej i ponownie Wojciechem Tomalakiem jako prezesem Głównego Sądu Koleżeńskiego na czele. Wiceprezesami Zarządu Głównego PTTK zostali: Roman Bargieł z Katowic i Marian Jurak z Olsztyna, sekretarzem generalnym Paweł Mordal z Szamotuł, a funkcję skarbnika będzie pełnił kolejną kadencję Jerzy Kapłon z Krakowa.
Nowy prezes Zarządu Głównego PTTK – dr hab. Jacek Potocki – jest pracownikiem Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu od 2000 r. w Katedrze Gospodarki Przestrzennej, a obecnie profesorem nadzwyczajnym w Katedrze Zarządzania Strategicznego i Logistyki na Wydziale Ekonomii, Zarządzania i Turystyki w Jeleniej Górze. Naukowo zajmuje się głównie problematyką gospodarki przestrzennej, geografii regionalnej, geografii turyzmu i polityki regionalnej. Od roku 1976 jest członkiem Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, a w ostatniej kadencji był członkiem Zarządu Głównego. Jest również przewodniczącym Rady Nadzorczej Spółki Sudeckie Hotele i Schroniska PTTK Sp. z o.o., członkiem Rady Naukowej Karkonoskiego Parku Narodowego, a także członkiem Polskiego Towarzystwa Geograficznego, Towarzystwa Izerskiego i Klubu Przyrodników. Jest przewodnikiem górskim sudeckim i przodownikiem turystyki górskiej PTTK.
Prezes Głównej Komisji Rewizyjnej PTTK – Dariusz Kużelewski – jest prezesem Zarządu Regionalnego Oddziału PTTK w Białymstoku, doktorem nauk prawnych, mającym oprócz wykształcenia prawniczego wykształcenie z zakresu zarządzania i marketingu, a członkiem Głównej Komisji Rewizyjnej jest od 2009 r., jest także między innymi przewodnikiem terenowym po województwie podlaskim, instruktorem przewodnictwa, instruktorem krajoznawstwa regionu i ochrony przyrody, przodownikiem turystyki górskiej.
Prezes Głównego Sądu Koleżeńskiego PTTK – Wojciech Tomalak – jest doktorem praw, sędzią wizytatorem do spraw cywilnych i wieczystoksięgowych. Od 2001 r. jest członkiem Głównego Sądu Koleżeńskiego PTTK, był jego wiceprezesem, a w ostatniej kadencji prezesem. Jest przewodnikiem turystycznym i pilotem wycieczek.
Walny Zjazd Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego za główne cele działalności w XIX kadencji władz Towarzystwa uznał między innymi:
- umacnianie patriotycznego i krajoznawczego programu turystyki, opartego na poznawaniu piękna, dziejów i kultury Polski oraz poszanowaniu ojczystego krajobrazu i jego wartości przyrodniczych;
- podejmowanie działań służących wzmacnianiu spoistości Towarzystwa, utrwalaniu jego tożsamości i poczucia wspólnoty;
- rozwijanie przestrzeni turystycznej i jej zagospodarowanie tak, aby była dogodna dla turystów i przyjazna dla przyrody.
Za priorytetowe działania w XIX kadencji zjazd uznał działania Towarzystwa, które wzmocnią krajoznawstwo jako ważne źródło utwierdzania polskiej tożsamości narodowej. Istotne jest także to, że Towarzystwo będzie brało aktywny udział w Narodowych Obchodach Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej. W wielu jednostkach PTTK trwają już przygotowania do tych obchodów. Niewątpliwie ważną sprawą jest też decyzja XIX Walnego Zjazdu PTTK o organizacji w roku 2020 Kongresu Krajoznawstwa Polskiego. Przypomnijmy, że pierwszy kongres został zorganizowany w 1929 r. w Poznaniu, a kolejne odbywały się w Gdańsku w 1970 r., w Płocku w 1980 r., w Opolu w 1990 r., w Gnieźnie w 2000 r. oraz w Olsztynie w 2010 r. Tradycyjnie kongresy zajmują się refleksją nad powinnościami krajoznawców na najbliższe dziesięciolecie. Kongresy poprzedzają sejmiki krajoznawcze organizowane w różnych miejscach Polski.
W trakcie obrad zjazdu zebrał się też Krąg Seniorów PTTK, który tworzą osoby obdarzone godnością Członka Honorowego PTTK. Po rezygnacji po wielu latach pełnienia funkcji dziekana Kręgu Seniorów przez Włodzimiera Łęckiego obdarzono go godnością Honorowego Dziekana, a funkcję dziekana powierzono w wyniku głosowania tajnego Andrzejowi Gordonowi – byłemu prezesowi, wiceprezesowi i sekretarzowi generalnemu Zarządu Głównego PTTK.
Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze szczyci się ponad 140-letnimi tradycjami Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i ponad 110-letnimi Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Według stanu na dzień 31 grudnia 2016 r. PTTK zrzesza prawie 67 tysięcy członków (w tym prawie 17 tysięcy młodzieży szkolnej), zrzeszonych w 300 oddziałach. W latach 2013–2017 PTTK zorganizowało około 84 tysiące imprez turystyki kwalifikowanej, w których uczestniczyło prawie 2,4 miliona osób (w tym ponad milion młodzieży szkolnej), a w blisko 30 tysiącach imprez turystyczno-krajoznawczych wzięło udział ponad 840 tysięcy osób (w tym prawie 314 tysięcy młodzieży szkolnej).
PTTK od ponad 65 lat działa na rzecz tworzenia warunków do uprawiania turystyki i rozwijania krajoznawstwa. Utrzymuje 79 tysięcy kilometrów szlaków turystycznych, certyfikuje przewodników miejskich i terenowych, prowadzi muzea, izby regionalne i regionalne pracownie krajoznawcze, tworzy wzorce programów dla szkół w zakresie edukacji krajoznawczo-turystycznej oraz kultywowania języka polskiego.
Źródło: PTTK, fot. PTTK/E.Matusiak-Gordon