V-4
Pola konkurencji i współpracy Europy Środkowej
Ruch turystyczny to zjawisko globalne i tak je pojmując, środkowa Europa z punktu widzenia turysty zza oceanu czy odległego zakątka świata to naprawdę mały obszar, mieszczący się w programie jednej podróży. Dlatego w polityce marketingowej skierowanej do odległych krajów niezwykle istotne jest to, by wyselekcjonować wspólne produkty turystyczne i stworzyć wspólną markę o zasięgu interregionalnym.
Nowy rok 2015 przyniesie dalszą konsekwentną politykę Polskiej Organizacji Turystycznej w dziedzinie promocji zagranicznej, która skorelowana będzie z działaniami pozostałych państw Grupy Wyszehradzkiej. Polska, Czechy, Słowacja i Węgry będą promować się wspólnie na dalekich rynkach, posługując się wspólnym hasłem Discover Central Europe oraz wspólnym logotypem. W ciągu bieżącego roku nadal aktualizowana będzie wspólna strona internetowa na portalu www.european-quartet.com, opracowana w językach angielskim, rosyjskim, japońskim, chińskim i portugalskim.
Turyści z dalekich krajów
W dniach 17-18 luty 2015 roku w miejscowości Štrbské Pleso w Wysokich Tatrach na Słowacji obradowali wspólnie przedstawiciele resortów właściwych dla turystyki oraz z narodowych organizacji turystycznych z krajów „wyszehradzkiej czwórki" - V4. Spotkanie odbyło się u naszych południowych sąsiadów, jako, że Republika Słowacka jest w latach 2014/2015 krajem przewodniczącym Grupie Wyszehradzkiej. Ocenia się, że w ramach wspólnych działań państw V-4 spośród innych zadań w obrębie kultury, nauki i edukacji, w których nawiązano współpracę, właśnie w zakresie turystyki udało się zrobić największe postępy. Dlaczego rynki z dalekich krajów? Po pierwsze, są to społeczeństwa bardzo liczne, więc potencjalny rynek nabywców jest ogromny. Po drugie, to kraje zasobne, czyli można liczyć na dużą siłę nabywczą i wpływy z turystyki przyjazdowej z tych krajów. Na rynkach wewnętrznych czy europejskich partnerzy z grupy V-4 są jednak dla siebie konkurentami, natomiast wobec krajów zamorskich stanowią jedną destynację turystyczną.
European Quartet - One melody
Przypomnijmy historię wspólnych działań. Narodowe organizacje turystyczne wszystkich czterech państw są bezpośrednimi wykonawcami postanowień podpisanego w dniu 4 kwietnia 2002 roku protokołu o współpracy Czech, Węgier, Polski i Słowacji. Stworzono wtedy podstawy do współdziałania w sferze współtworzenia i promocji wspólnego dla tych państw produktu turystycznego. Działania promocyjne na wybranych rynkach realizowane są co roku w oparciu o ustalenia robocze i zatwierdzony plan marketingowy. Wszystkie wspólne działania w latach poprzednich firmowane były hasłem promocyjnym „European Quartet - One melody". W tym roku w ramach spotkania sekretarzy stanu z krajów Grupy Wyszehradzkiej został podpisany protokół o współpracy w dziedzinie turystyki pomiędzy Ministerstwem Transportu, Budownictwa i Rozwoju Regionalnego Republiki Słowackiej, Ministerstwem Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej, Ministerstwem Gospodarki Narodowej Węgier i Ministerstwem Sportu i Turystyki Rzeczypospolitej Polskiej.
Podczas tegorocznego spotkania spektrum rozmów było szerokie, od działań promocyjnych poprzez omówienie
. sytuacji politycznej i jej wpływu na rozwój turystyki z sąsiadami zza wschodniej granicy aż po zagadnienia dotyczące ochrony klientów biur podróży. Stronę polską reprezentował Tomasz Jędrzejczak, podsekretarz stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki, Maria Napiórkowska, dyrektor Departamentu Turystyki MSiT, Elżbieta Wąsowicz-Zaborek, wiceprezes Polskiej Organizacji Turystycznej i Robert Kępiński, doradca prezesa POT. Przedstawiciele poszczególnych krajów uzgodnili potrzebę dalszego zacieśnienie współpracy poprzez regularne spotkania oraz wymianę informacji o ruchu turystycznym, zwłaszcza dotyczących rynków z tak zwanych krajów odległych.
Konkurenci tworzą wspólny produkt turystyczny Europy Środkowej
Główny motyw spotkania to odpowiedź na pytanie „Jak przyciągnąć więcej turystów z egzotycznych krajów do środkowej Europy?". Wspólne działania krajów Grupy Wyszehradzkiej będą dotyczyć rynków krajów priorytetowych, których listę ustala się na corocznych spotkaniach. Na rok 2015 zaliczono do nich kraje takie, jak USA, Rosja, Indie, Chiny, Kraje Wspólnoty Niepodległych Państw, rynki południowoamerykańskie, Korea Południowa, południowo-wschodnia Azji i Singapur. Sporządzono też plan marketingowy, który jest załącznikiem do podpisanego protokołu. Przewiduje on realizację w 2015 roku 16. wydarzeń, w tym wizytę studyjną dla członków Signature Travel Network (10 osób) i podróże prasowe dla dziennikarzy z Chin (7 osób), Ameryki Łacińskiej ( 5-6 osób) i dla mediów z południowowschodniej Azji, o nazwie „Romantyczna Europa". Prezentacje typu „roadshow" planowane są w następujący sposób: na rynku rosyjskim na trzech trasach, w Indiach oraz w południowo-wschodniej Azji w trzech miastach, a w Ameryce Łacińskiej i w 4. miastach oraz w 2. miastach Południowej Korei. W Krajach Wspólnoty Niepodległych Państw odbędą się prezentacje wraz z workshopami na Białorusi i w Kazachstanie. Plan marketingowy obejmuje też wystąpienia na targach ITB Asia Singapore oraz podczas konwentu ASTA w Waszyngtonie. Dalsze działania to prowadzenie strony internetowej, kampanie online na rynku japońskim (blog, facebook, amebo) oraz aplikację w formie przewodnika kieszonkowego w języku chińskim. Wśród wydarzeń promocyjnych polski partner będzie odpowiadać za konwent ASTA, roadshow na trasie Jekateynburg- Ufa – Perm oraz prezentację z workshopem w Mińsku.
Potencjał turystyczny partnerów opiera się na podobnych produktach, jest wśród nich turystyka kulturowa (skarby UNESCO, zamki, pałace), turystyka aktywna ( góry, jeziora) sektor Spa 7 wellness (baseny termalne) city break ( miasta, muzea, rozrywka, shopping). Dużo wspólnych elementów tworzących markę turystyczną pozwala na stworzenie wspólnego produktu. Z punktu widzenia branży turystycznej Czech, Słowacji, Polski oraz Węgier działania promocyjne realizowane w ramach grupy V-4 są bardzo istotne dla pozyskania przewagi konkurencyjnej, bowiem umożliwiają nawiązanie bezpośrednich kontaktów handlowych z zagranicznymi partnerami, a w efekcie zwiększenie liczby ofert promujących region V-4 w katalogach zagranicznych touroperatorów.
Wiza z odciskiem palca
Innym ważnym tematem poruszanym podczas spotkania były kwestie na styku polityki i turystyki – dziedzin pozornie odległych, jednak wiadomo, że turystyka to materia bardzo wrażliwa na wszelkie zawirowania społeczne. Zastanawiano się na tym, jak pokonać niesprzyjającą sytuację w ruchu turystycznym, wynikającą z napiętych stosunków na linii Rosja – Ukraina. Według informacji przedstawionych przez szefów resortów odpowiedzialnych za turystykę, w tym sezonie w krajach Grupy Wyszehradzkiej liczba przyjazdów turystów z Rosji i Ukrainy zmalała o około 21-23 proc. Duży problem dla rozwoju turystyki stanowią też wizy dla obywateli państw spoza Europy, a wprowadzenie wiz biometrycznych wcale go nie ułatwi. Oznacza to w praktyce, że obecnie na przykład obywatel Białorusi, aby otrzymać wizę, będzie musiał osobiście stawić się w ambasadzie czy konsulacie i złożyć swoje odciski palców. Stanowisko krajów V-4 jest takie, że pomimo tych barier, nie należy rezygnować z działań promocyjnych w państwach objętych trudnościami i realizować politykę promocyjną zarówno w Rosji, jak i na Białorusi oraz Ukrainie.
Elżbieta Tomczyk-Miczka