Kim jest turysta krajowy
Według szacunków Ministerstwa Sportu i Turystyki w 2014 roku Polacy wzięli udział w 38,3 mln krajowych podróży turystycznych, a ich wydatki na ten cel wyniosły 3,9 mld euro. Tak jak w latach poprzednich, dwa dominujące cele wyjazdów krajowych, stanowiące łącznie 90 proc. wszystkich krajowych podróży, stanowiły odwiedziny u krewnych i znajomych oraz wypoczynek.
Aby dowiedzieć się kto tak naprawdę kryje się pod etykietą „turysta krajowy", do kogo kierujemy reklamę i oferty krajowego wypoczynku, Polska Organizacja Turystyczna zleciła w 2014 roku agencji badawczej PBS Sp. z o.o. realizację badania segmentacyjnego. Badanie zostało zrealizowane na 1000-osobowej próbie ogólnopolskiej (wywiad CAWI - Computer Assisted Web Interview). Respondentami były osoby w wieku 20. i więcej lat, z dochodem per capita w gospodarstwie domowym minimum 1 500 zł netto. Wszyscy badani byli osobami aktywnymi turystycznie, tj. w ciągu ostatnich 24. miesięcy przed badaniem wzięli udział w co najmniej 3. wyjazdach w celach turystycznych z noclegami poza miejscem stałego zamieszkania; celem tych wyjazdów były różne lokalizacje, w tym minimum jedna na terenie Polski. Podstawę do analiz służących wydzieleniu segmentów stanowiły odpowiedzi na pytania dotyczące opinii i zachowań związanych miedzy innymi z planowaniem i oczekiwaniami wobec wyjazdów turystycznych, podejmowanymi formami aktywności oraz na pytania na temat stosunku do życia, opinii o ludziach i świecie (lifestyle). W wyniku tego badania wyróżnione zostały (i nazwane) cztery segmenty turystów krajowych, różniące się między sobą odmiennym podejściem do turystyki i wypoczynku: „poszukiwacze relaksu", „rodzinni wczasowicze", „odkrywcy", „turyści all inclusive".
Poszukiwacze relaksu
To najbardziej liczny segment, stanowiący 45% całej próby. Jak wskazuje nazwa „poszukiwacze relaksu" traktują wyjazdy turystyczne przede wszystkim jako okazję do wypoczynku i oderwania się od rutyny codziennych obowiązków, czyli do relaksu po prostu. Wyjeżdżają 3-6 razy w roku, w tym zazwyczaj raz wybierają się na dłuższy zaplanowany wcześniej wyjazd w sezonie letnim. Na ten cel z wyprzedzeniem, mniej lub bardziej systematycznie, odkładają pieniądze. Informacji poszukują głównie w Internecie, chętnie korzystają z doświadczeń i poleceń znajomych. „Poszukiwacze relaksu" to najmniej charakterystyczny segment turystów krajowych. Znalazły się w nim osoby młodsze i starsze, wolne i w związkach, z różnym poziomem wykształcenia. Oprócz wyjazdów lubią spacery, surfowanie po Internecie, słuchanie muzyki, czytanie. Rzadziej oglądają telewizję. Cenne są dla nich spotkania rodzinne i towarzyskie, rozumiane również jako wyjścia do restauracji, pubów. Nie gonią za nowinkami i przygodami. Idealne wczasy spędziliby raczej biernie odpoczywając na plaży albo przy basenie, nocując w jednym sprawdzonym miejscu znajdującym się gdzieś na uboczu.
Rodzinni wczasowicze
Tę grupę wyróżnia na tle pozostałych segmentów częściej deklarowana chęć spędzenia czasu z najbliższymi podczas wyjazdów turystycznych. Podczas wypoczynkowych pobytów pragną również oderwać się od codzienności, odzyskać energię i odpocząć. „Rodzinni wczasowicze", stanowiący 1/4 wszystkich badanych, często nie mają zdecydowanych opinii w kwestii najlepszego dla siebie „idealnego" urlopu. Odpowiedzi rodzinnych wczasowiczów plasują się zazwyczaj pośrodku skali, pomiędzy aktywnym a biernym wypoczynkiem, pobytem w jednym a wielu miejscach, przebywaniem w kurorcie czy też poza turystycznym gwarem, w kraju czy zagranicą. Można powiedzieć, że w ich przypadku dobrze jest im tam, gdzie są ze swoimi bliskimi. W praktyce najczęściej wybierają miejsca, w których wcześniej nie byli, położone nieco na uboczu i zostają w jednej miejscowości przez cały okres pobytu. Częściej niż inni turyści „rodzinni wczasowicze" mają możliwość finansowania swoich wyjazdów z bieżących środków, choć część z nich również odkłada pieniądze na ten cel. Wyjeżdżają powyżej 4. razy w roku, ale z reguły tylko raz na dłuższy wakacyjny urlop. Najczęściej jadą latem, ale decydują się na podróże też podczas innych pór roku. Poza wyjazdami lubią spacery, wyjścia „w miasto" do restauracji czy kina, chętnie przeglądają strony w Internecie, słuchają muzyki i oglądają telewizję.
Odkrywcy
Wyjeżdżają głównie po to, by doświadczyć czegoś nowego i ekscytującego. Podróżują do nieznanych miejsc, chcą odkrywać. Częsta i radykalna zmiana otoczenia i przeżywanie przygód pozwala im wypoczywać najpełniej. Lubią poznawać nowych ludzi i nowe kultury, są skłonni zajmować się sprawami globalnymi, wychodzić poza „własne podwórko". Bardziej niż pozostali cenią sobie swobodę w podejmowaniu decyzji, sami planują swoje wyjazdy poszukując informacji głównie w Internecie, nierzadko również korzystają ze specjalistycznych przewodników. W odróżnieniu od innych turystów „odkrywcy" preferują aktywny sposób spędzania czasu podczas wyjazdów. A wyjeżdżają często, blisko połowa z nich podróżuje 6 i więcej razy rocznie. I to mimo tego, że zazwyczaj ich budżet bywa ograniczony i zdobycie funduszy na podróż wymaga wyrzeczeń. Na idealne wakacje wybraliby się spontanicznie, wyjeżdżając raczej za granicę, by nocować różnych miejscach. W segmencie „odkrywców" znalazł się niespełna co piąty badany (19%). Trochę więcej w tej grupie osób młodszych, poniżej 30 roku życia, jeszcze bez własnych rodzin, często nadal uczących się. Co ciekawe na drugim miejscu (po Internecie) wśród preferowanych form spędzania czasu wolnego poza wyjazdami, znalazły się spotkania ze znajomymi, a dalej – po czytaniu i słuchaniu muzyki, uplasowało się gotowanie dla przyjemności.
Turyści all inclusive
Stanowią tylko 11% badanych, czyli w tej grupie znalazł się co dziesiąty respondent. Są to w głównie osoby po 40. roku życia, w związkach. Mniej wśród nich osób z wyższym wykształceniem. Odmiennie niż w pozostałych segmentach wśród „turystów all inclusive" przeważają mężczyźni. „Turyści all inclusive" lubią nowinki, zazwyczaj jako pierwsi w swoim kręgu znajomych sięgają po nowe rozwiązania i produkty, choć nie wiążą własnego poczucia szczęścia ze stanem posiadania. Częściej niż pozostali zapożyczają się, by sfinansować wyjazd turystyczny. Od wyjazdów oczekują wypoczynku, oderwania się od codzienności, ale także pragną doświadczyć czegoś nowego i ekscytującego. Na tle pozostałych, wyraźnie częściej chcą zadbać o poprawę stanu zdrowia. Chętnie korzystają z usług biur podróży przy planowaniu wyjazdów. Idealne wczasy zaplanowaliby na długo przed wyjazdem, zapewne wykupując u touroperatora pakiet – zorganizowany zagraniczny pobyt w hotelu z pełnym wyżywieniem i obsługą rezydenta na miejscu – all inclusive. Tam spędzaliby czas relaksując się na plaży lub przy basenie, może też korzystając z niedrogich masaży czy spa. A wieczorem – kolacja z tańcami i programem rozrywkowym. Poza wyjazdami lubią spacerować, słuchać muzyki - również na koncertach. Oglądają też telewizję, wielu cieszy praca na działce lub w ogrodzie.