Kolejny rekordowy rok w turystyce światowej
Turystyka jest czwartą, po paliwach, chemikaliach i żywności, gałęzią światowego eksportu, wyprzedzając między innymi branżę samochodową (dane z 2013 roku). Przyczyniając się do wzrostu zatrudnienia i będąc równocześnie stosunkowo odporną na wahania koniunkturalne, turystyka jest ważnym czynnikiem rozwoju społeczno-gospodarczego poszczególnych krajów.
Według wstępnych danych Światowej Organizacji Turystyki (UNWTO) międzynarodowy ruch turystyczny wzrósł w 2014 roku o 4,4% i osiągnął poziom 1 135 mln podróży. Liczba przyjazdów turystów zagranicznych wzrosła we wszystkich regionach świata: w krajach Ameryki Północnej i Południowej o 8% (181,5 mln przyjazdów turystów zagranicznych w 2014 r.), w regionie Azji i Pacyfiku i na Bliskim Wschodzie o 5% (odpowiednio 263,4 mln i 50,4 mln), w Europie o 3% (583,6 mln), a w Afryce o 2% (55,8 mln). Szybsze tempo wzrostu obserwowano w krajach rozwiniętych (5,8%) niż rozwijających się (2,6%). Dynamika wzrostu w krajach Unii Europejskiej była znacznie wyższa niż w Europie jako całości. Liczba przyjazdów turystów zagranicznych do państw EU-28 zwiększyła się w porównaniu do 2013 roku o 5,3%. Wzrost liczby przyjazdów turystów zagranicznych był w 2014 roku nieco większy niż przewiduje długoterminowa prognoza UNWTO na lata 2010-2020 (+3,8% rocznie), choć niższy niż w 2013 roku (+4,7%). Wstępne i częściowo jeszcze niekompletne dane UNWTO za styczeń i luty 2015 roku mówią natomiast o wzroście na poziomie 4,7% w porównaniu do pierwszych dwóch miesięcy 2014 roku (w tym Europa +4,8%, a kraje EU-28 +5,0%).
Rekordowe wpływy z zagranicznej turystyki przyjazdowej
Wpływy z zagranicznej turystyki przyjazdowej (rozumiane jako przychody wygenerowane w krajach przyjmujących przez odwiedzających międzynarodowych w związku z wydatkami ponoszonymi na zakwaterowanie, wyżywienie, transport lokalny, rozrywkę, zakupy oraz inne dobra i usługi) rosły w 2014 roku nieco wolniej niż przyjazdy turystów zagranicznych. UNWTO szacuje, że w 2014 roku wyniosły one 1 245 mld USD, co oznacza realny wzrost na poziomie 3,7% w porównaniu do 2013 roku. Odwrotnie niż w przypadku przyjazdów, szybsze tempo wzrostu wpływów miało miejsce w krajach rozwijających się (+4,7%) niż w rozwiniętych (+3,2%). Najwyższe tempo wzrostu odnotowano na Bliskim Wschodzie (+5,7%) oraz w regionie Azji i Pacyfiku (+4,2%). Tempo wzrostu w pozostałych regionach było zbliżone do siebie i wyniosło odpowiednio: +3,6% dla Europy (w tym +3,6% dla państw EU-28), +3,4% dla Afryki i +3,0% dla Ameryki Północnej i Południowej. W wartościach bezwzględnych największy wzrost wpływów odnotowano w Europie (o 17 mld USD, do poziomu 509 mld USD w 2014 r.), która jako największy obszar recepcyjny odpowiada za 41% przychodów z turystyki na poziomie globalnym. W regionie Azji i Pacyfiku, który gromadzi 30% światowych wpływów z turystyki, odnotowano wzrost o 16 mld USD (wpływy w 2014 r. na poziomie 377 mld USD). Trzeci pod względem wielkości wpływów region – Ameryka Północna i Południowa – odnotował wzrost o 10 mld USD, do poziomu 274 mld. Ogółem, spośród 126 krajów monitorowanych w 2014 roku przez UNWTO, 103 (82%) odnotowało wzrost wpływów z zagranicznej turystyki przyjazdowej (w tym w przypadku 36 krajów był to wzrost na poziomie dwucyfrowym), a 23 (18%) spadek.
Turystyka – ważna gałąź eksportu, handlu i gospodarki
Usługi transportowe stanowią nieodłączny element usług turystycznych. Oprócz wpływów z zagranicznej turystyki przyjazdowej (pozycja podróże zagraniczne po stronie kredytowej bilansu płatniczego) turyści międzynarodowi generują więc przychody związane z transportem pasażerskim (uwzględnianie w bilansie płatniczym w pozycji transport). Istotne jest, że po stronie kredytowej bilansu płatniczego (obejmującej eksport dóbr i usług) ujmowane są tylko wydatki ponoszone w związku z transportem przez nierezydentów kraju, dla którego sporządzany jest bilans. W 2014 roku łączne przychody krajów monitorowanych przez UNWTO, z tytułu międzynarodowego transportu pasażerskiego, (pozycja transport po stronie kredytowej bilansu płatniczego) wyniosły 221 mld USD. Łącznie przychody z zagranicznej turystyki przyjazdowej (pozycja podróże zagraniczne bilansu płatniczego) i transportu pasażerskiego (pozycja transport) na poziomie globalnym wyniosły w 2014 roku niemal 1,5 biliona USD czyli 4 mld USD dziennie. Oznacza to, że udział turystki (wraz z transportem) w światowym eksporcie usług wyniósł 30%, a w światowym eksporcie towarów i usług 6%. Tym samym, turystyka jest czwartą, po paliwach, chemikaliach i żywności, gałęzią światowego eksportu, wyprzedzając między innymi branżę samochodową (dane z 2013 roku). Równocześnie, w wielu krajach rozwijających się, w tym w części najsłabiej rozwiniętych państw świata (m.in. Burkina Faso, Gambia, Haiti, Madagaskar, Nepal, Rwanda, Tanzania), turystyka jest najważniejszą gałęzią eksportu. Przyczyniając się do wzrostu zatrudnienia i będąc równocześnie stosunkowo odporną na wahania koniunkturalne (spadek koniunktury w 2009 roku spowodował zmniejszenie eksportu ogółem o 11%; w tym samym czasie eksport turystyczny na poziomie globalnym skurczył się o 5%), turystyka jest ważnym czynnikiem rozwoju społeczno-gospodarczego poszczególnych krajów.
Opracowanie: Joanna Węglarczyk, Departament Strategii Polskiej Organizacji Turystycznej na podstawie UNWTO World Tourism Barometer, Volume 13, April 2015