Wykorzystano 138 milionów euro

W ubiegły czwartek Polska Organizacja Turystyczna zorganizowała konferencję prasową poświęconą kończącemu się projektowi „Inwestycje w produkty turystyczne o znaczeniu ponadregionalnym” Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013.

Konferencję otworzyła wiceprezes POT Elżbieta Wąsowicz-Zaborek, która razem z Anną Zabłocką Sztyber, wicedyrektorką Departamentu Funduszy Europejskich zaprezentowały historię projektu, oraz przedstawiły imponujące efekty działania unijnego dofinansowania.

W 2008 roku Polska Organizacja Turystyczna rozpoczęła nabór projektów do dofinansowania w ramach Działania 6.4. Wsparciem finansowym objętych zostało 21 przedsięwzięć z listy projektów indywidualnych Ministra Infrastruktury i Rozwoju, mających szanse tworzyć obraz nowoczesnej polskiej turystyki.

W ramach Działania 6.4 zostało przyznanych 138 mln euro. Do dnia 10 grudnia 2015 r. na rzecz Beneficjentów Działania 6.4 PO IG dokonano płatności w kwocie 516.227.767,31 zł, co stanowi niemal 90% wykorzystania alokacji. Beneficjentami dotacji są: administracja samorządowa i rządowa, organizacje pozarządowe, izby gospodarcze, fundacje, stowarzyszenia non–profit oraz przedsiębiorcy.

Instytucją Zarządzającą dla Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, czyli mającą kompetencje związaną m.in. z wyznaczeniem projektów do dofinansowania oraz wydawaniem wiążących decyzji odnośnie wszelkich modyfikacji w projektach, wymagających aneksowania zawartych kontraktów było Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Departament Zarządzania Programami Konkurencyjności i Innowacyjności.

Polska Organizacja Turystyczna, jako Instytucja Wdrażająca zobowiązana była przede wszystkim do przeprowadzenia procesu naboru i oceny wniosków o dofinansowanie, zawierania umów o dofinansowanie, weryfikacji wniosków o płatność rozliczających wydatki ponoszone przez Beneficjentów, kompleksowej kontroli projektów w zakresie zamówień publicznych, monitorowania postępów wdrażania oraz bieżącej współpracy z beneficjentami polegającej m.in. na wsparciu doradczym czy organizowaniu szkoleń.

Napłynęło 175 propozycji przedsięwzięć, na łączną kwotę aż szesnastokrotnie wyższą niż „skromne” 138 milionów euro, przewidzianych w programie na inwestycje w turystyce – mówi Marcin Krauzowicz, wicedyrektor Departamentu Funduszy Europejskich. Skromne - jeśli odniesiemy je do rozbudzonych oczekiwań potencjalnych beneficjentów i chłonności niedoinwestowanej infrastruktury turystycznej w naszym kraju. Większość projektów miało ekonomicznie uzasadnione podstawy, odpowiadało społecznym potrzebom, stwarzało szansę na istotny wzrost ruchu turystycznego, a zatem i na rozwój gospodarczy. Etap kwalifikacji pokonały projekty spełniające najbardziej wyśrubowane kryteria. W fazie początkowej najdalej zaawansowane były przedsięwzięcia przygotowywane od dawna. I to nie tylko pod względem doprecyzowywania koncepcji projektu, ale również w zakresie sporządzania dokumentacji budowlanej, czy też uzyskiwania pozwoleń na budowę. A tych ostatnich, w przypadku inwestycji liniowych czy sieciowych, notabene dominujących w Działaniu 6.4 POIG, było najwięcej.

Zakwalifikowanych zostało 21 projektów. Rozpoczął się okres realizacji inwestycji i żmudny proces rozliczeń dotacji.

Specjaliści Departamentu Funduszy Europejskich POT poddali szczegółowej weryfikacji ponad 750 wersji wniosków o płatność składanych przez beneficjentów. W dokumentach tych przedkładane były do rozliczenia wydatki poniesione w ramach dofinansowanych przedsięwzięć – podsumowuje Anna Zabłocka Sztyber wicedyrektorka Departamentu Funduszy Europejskich. Na owe pakiety finansowe składały się szczegółowe umowy, protokoły odbioru zgodne z wydatkami zaplanowanymi we wniosku o dofinansowanie, wreszcie końcowe faktury.

Co dały nam środki unijne.

„Powstanie spektakularnych produktów turystycznych o znaczeniu ponadregionalnym to ogromny krok w stronę nowoczesności, dzięki, któremu możemy pochwalić się konkurencyjnymi obiektami, które nie tylko spełniają europejskie standardy, także wyznaczają trendy” – mówi Rafał Szmytke Prezes Polskiej Organizacji Turystycznej.

„Branża turystyczna doskonale radzi sobie z wydatkowaniem europejskich pieniędzy. Trafiono z wyborem projektów, czynione inwestycje w sposób wartościowy wpływają na podniesienie atrakcyjności turystycznej Polski, umacniają ekonomiczny potencjał sektora, którego rozwój daje silny bodziec koniunkturalny wszystkim działom gospodarki narodowej”

Tak pisaliśmy na łamach Aktualności Turystycznych dwa lata temu. Do tej chwili pod względem inwestycyjnym i rozliczeniowym zamknięto 20 projektów. Per saldo należy stwierdzić, że dzięki środkom z działania 6.4 POIG przestrzeń publiczna wzbogaciła się o piękne obiekty, turyści otrzymali nowe produkty turystyczne, gestorzy obiektów zwiększyli swoje dochody a PKB państwa wzrosło.

Dziś można z całkowitą pewnością stwierdzić, że żaden z zakwalifikowanych do wsparcia finansowego projektów nie zawiódł pokładanych w nim nadziei na solidne wykorzystanie środków unijnych.

Czy zainwestowane pieniądze dały impuls do rozwoju produktu turystycznego - kompleksu usług towarzyszących. Jak działają w praktyce. Czy żmudny proces aplikacji, pozwoleń, fazy inwestycji, rozliczenia wniosku wart był zachodu – pytamy Michała Żelechowskiego z Biura Prezydenta Miasta Krosna – jednego z beneficjentów.

- Centrum Dziedzictwa Szkła w Krośnie od momentu powstania stało się najważniejszym produktem turystycznym miasta. Obiekt, już przez pierwszych 6 miesięcy swojej działalności od koniec czerwca 2012 do grudnia 2012 odwiedziło niemal 20 tysięcy turystów, z których znaczna część to osoby przyjezdne. Trafiają do Krosna nawet z najdalszych części Polski, ze Szczecina, Gdańska, Zielonej Góry również z zagranicy, z Argentyny, Turcji czy USA. Jest to wynik kilkukrotnie lepszy od pozostałych obiektów i jednostek odwiedzanych przez turystów. Miasto doczekało się obiektu, który nie tylko w godny sposób prezentuje 90-letnią tradycję hutnictwa szkła, ale stanowi nowoczesną atrakcję turystyczną, której interaktywny program zwiedzania cieszy się ogromną popularnością i uznaniem. Warto także podkreślić, że bilet wstępu do Centrum obejmuje nie tylko zwiedzanie obiektu, ale także rabaty na usługi gastronomiczne w obrębie starego miasta oraz zakupy w sklepach firmowych hut, przez co na realizacji projektu zyskują także lokalne podmioty gospodarcze, a sam obiekt stał się czynnikiem pobudzającym inicjatywę przedsiębiorców, na czym korzystają zarówno turyści, jak i mieszkańcy. W znaczący, widoczny gołym okiem sposób zwiększył się ruch turystyczny w obrębie krośnieńskiej starówki. Widoczne są grupy zwiedzających – zarówno zorganizowane, jak i turystów indywidualnych. Nie ulega najmniejszym wątpliwościom, że proces aplikacji, faza inwestycji i rozliczania wniosku wart był zachodu i podjętych starań. Centrum już stało się ważnym obiektem turystycznym na mapie południowej polski i najważniejszym produktem turystycznym Krosna. Staje się tez motorem rozwoju starego miasta -.

To samo pytanie zadajemy Magdalenie Smolnickiej z Urzędu Miasta Jelenia Góra

O tym, czy „Termy” są potrzebne i czy okazały się oczekiwane najbardziej przekonuje, że w rok po otwarciu „Termy Cieplickie” odnotowały przyjęcie ponad 270.000 gości. Trudno jest, – co oczywiste – związać boom inwestycyjny w obszarze Cieplic (a taki jest nader wyraźny) wyłącznie z powstaniem „Term”. Złożyło się na to wiele przyczyn, niemniej „Termy” dały wyjątkowo silny asumpt do rozwoju Uzdrowiska. Powstały w wyjątkowym miejscu – między zabytkowymi, dobudowanymi ostatnio Parkami, Zdrojowym i Norweskim, odległe o kilkaset metrów od poddanego głębokiej rewitalizacji Placu Piastowskiego i tuż obok Zespołu Pocysterskiego, mieszczącego Muzeum Przyrodnicze i (jedyne w Europie) Wirtualne Muzeum Fresków. Z „Term Cieplickich” do jednego z dwóch najstarszych na Dolnym Śląsku teatrów (dawniej dworskiego – Teatru Zdrojowego) nie ma nawet 200 metrów. Wszystko to sprawia, że ktoś, kto przyjedzie do „Term” może spędzić bez nudy, co najmniej jeden cały dzień, korzystając i z kąpieli, i ze spacerów w parkach, i z ofert wielu instytucji kultury. Ta skondensowana oferta sprawiła, że rozmaicie inwestorzy w naturalny sposób zainteresowali się zakupami kolejnych działek i obiektów, ale też uruchomiła aktywność inwestycyjną dotychczasowych właścicieli, który podnoszą standardy posiadanych nieruchomości. Do tego dochodzi najważniejszy partner – właściciel Uzdrowiska Cieplice (KGHM), więc całe spectrum zainteresowanych dynamicznie się poszerza. Dla władz Jeleniej Góry ważnym elementem całej strategii było takie przeprowadzenie procesu inwestycji i promocji „Term”, żeby ten obiekt nie był odbierany, jako konkurencja dla działalności innych w obszarze Kotliny Jeleniogórskiej, ale stanowił komplementarną wartość dodaną. Udało się to osiągnąć i „Termy” są dowodem możliwości współdziałania w promocji całego subregionu.

Efekty projektów realizowanych w ramach środków unijnych badane są dzięki monitorowaniu wskaźników; liczby projektów wspartych ze środków Działania 6.4 - 21 oraz liczby osób korzystających z produktów turystycznych wspartych ze środków Działania 6.4 - 3 699 037

O skali przedsięwzięcia mówią nam wskaźniki produktu: liczba nowych produktów turystycznych: 18, liczba wybudowanych obiektów turystycznych i rekreacyjnych: 103, liczba przebudowanych obiektów turystycznych i rekreacyjnych: 30, liczba przebudowanych obiektów dziedzictwa kulturowego: 13, długość wybudowanych szlaków turystycznych: 223,25 km, długość przebudowanych/zmodernizowanych szlaków turystycznych: 104,54 km, liczba utworzonych punktów informacji turystycznej: 22, liczba wybudowanych infokiosków: 49, powierzchnia całkowita terenu zagospodarowana na cele turystyczne i rekreacyjne: 457150 m2, liczba nowych miejsc postojowych dla łodzi: 621 (Stan na dzień 10 grudnia 2015 r.)

Poniżej przedstawimy pełny wykaz realizowanych projektów z podziałem na ich specyfikę produktową.

Projekty z zakresu turystyki kulturowej:

• Śladem europejskiej tożsamości Krakowa - szlak turystyczny po podziemiach Rynku Głównego

• Świętokrzyski Szlak Archeo-Geologiczny

• Szlaki nowej przygody w zabytkowej Kopalni Soli „Wieliczka”

• Toruń - Hanza nad Wisłą

• Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej

• Centrum Dziedzictwa Szkła w Krośnie

• Południowo-zachodni Szlak Cysterski

• Zamość miasto UNESCO, Pomnik Historii RP produktem turystycznym polskiej gospodarki

• Hala Stulecia we Wrocławiu – Centrum Innowacyjności w Architekturze i Budownictwie

• Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego w Poznaniu – kolebki państwowości
i chrześcijaństwa w Polsce

• Rewitalizacja Kanału Elbląskiego na odcinkach: Jezioro Drużno – Miłomłyn, Miłomłyn – Zalewo, Miłomłyn – Ostróda – Stare Jabłonki

Projekty z zakresu turystyki aktywnej i uzdrowiskowej:

• Międzynarodowy turystyczny produkt markowy „Uzdrowiska Kłodzkie”

• Termy Cieplickie - Dolnośląskie Centrum Rekreacji Wodnej

• Program Ożywienia Dróg Wodnych w Gdańsku

• Wykorzystanie walorów rzeki Wisły w celu budowy wspólnego produktu turystycznego przez Kazimierz Dolny, Puławy i Janowiec

• Turystyka w siodle - infrastruktura innowacyjnego i unikatowego produktu turystycznego

• Pętla Żuławska – rozwój turystyki wodnej. Etap I

• Zachodniopomorski Szlak Żeglarski - sieć portów turystycznych Pomorza Zachodniego

• Bug – rajem dla turysty

• Warszawski Węzeł Wodno – Rowerowy „Pedałuj i płyń” (bike & sail) – etap I

Projekty z zakresu turystyki biznesowej:

• Wschodnioeuropejskie Centrum Kongresowo - Sportowe „Arłamów”

Podsumowując, należy mieć nadzieję, że środki zainwestowane w ramach 6.4 POIG głównie na cele infrastrukturalne, będą początkiem tworzenia nowych produktów turystycznych, również realizacji projektów wpisujących się w nową perspektywę środków unijnych.