Turyści na Śląsku lepiej znani

Śląska Organizacja Turystyczna przeprowadziła w tym roku badanie rynku turystycznego regionu, które określa zwyczaje turystów i ich oczekiwania, najpopularniejsze źródła informacji na temat oferty turystycznej, a także rozpoznawalność turystycznych marek regionalnych.

Z analiz ogólnopolskich statystyk wynika, że województwo plasuje się w środku listy regionów najczęściej odwiedzanych turystycznie. Wyróżniający rys. Turyści przyjeżdżają na krótko, ale regularnie, co najmniej raz w roku. Głównymi motywami decydującymi o wyborze miejsca wypoczynku jest kontakt z przyrodą i poznanie dziedzictwa, ale też lokalna kuchnia, atrakcyjność szlaków turystycznych, udział w różnego rodzaju wydarzeniach.

Turyści, którzy przyjeżdżają na Śląsk, otrzymują to czego oczekują

Prowadzący badania za punkt wyjścia przyjęli ogóle preferencje cechujące krajowych turystów. Z zebranego materiału wynika, że są to osoby poszukujące atrakcji jeszcze przed wyjazdem, podróżujące w małej grupie, nie korzystające z pakietów, pragnące kontaktu z przyrodą, często wracające w te same miejsca, traktujące hotel głównie jako miejsce noclegu, aktywnie spędzające czas, najpierw wybierające cel podróży, a dopiero potem szukające noclegu. Analizy wskazują, że najbardziej oczekiwane w województwie śląskim są oferty turystyki biznesowej, organizacja konferencji i spotkań firmowych. Pozasłużbowo turyści spodziewają się dobrych warunków wypoczynku dla rodzin z dziećmi, aktywnego spędzania czasu, a także przyjaznego klimatu i obsługi pobytu seniorów. Jak wskazują badania turyści, którzy przyjeżdżają na Śląsk, otrzymują to czego wymagają. Deklarują rekordowo wysoki stopień zadowolenia. Osiąga ono poziom 93 procent. Zadowoleni, najczęściej wyrażają zachwyt nad różnorodnością krajobrazu, kontaktem z przyrodą, usposobieniem mieszkańców, regionalnymi tradycjami i konkretnymi miejscami - Częstochową z Jasną Górą, Ogrodzieńcem, Beskidami, Wisłą, Pszczyną, Katowicami, Chorzowem i Kopalnią Guido. Niewielki margines zawiedzionych pobytem w regionie, wskazuje na odczuwane zanieczyszczenie powietrza, marną infrastrukturę, zatłoczenie drogi, wysokie ceny, ogólne zaniedbanie i degradację przyrody oraz słabą bazę gastronomiczną. Motywem niezadowolenia były także kłopoty wynikające z słabo rozwiniętego transportu publicznego, czy niedostateczne możliwości organizacji wolnego czasu na przykład w przypadku niepogody, co dotyczyło między innymi Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Znamiennym zjawiskiem jest odnotowywane przez branżę, żywe zainteresowanie pakietami turystycznymi, choć z drugiej strony nikły procent aktywnych turystów przyznaje się do korzystania z nich.

Od impulsu do decyzji

Podobnie jak większość turystów, dwie trzecie planujących pobyt w regionie śląskim, wiedzę na temat propozycji spędzania czasu, czerpie z internetu. Około 60 proc. polega na opinii rodziny i znajomych. Niespełna 20 proc. badanych szuka wiedzy w źródłach drukowanych, a przeszło 10 proc. w katalogach biur podroży. Wyraźnie zarysowana jest prawidłowość kolejności zdarzeń. Pierwszym impulsem motywującym do wyboru miejsca wypoczynku są wskazówki od osób bliskich lub informacje o promocjach i obniżkach cen. Dopiero kolejnym krokiem jest uściślanie wiadomości na podstawie źródeł internetowych i dopytywanie najbliższych. Regułą wśród turystów jest pozostawanie na noc. Stosuje się do niej prawie 95 proc. przyjezdnych spoza województwa śląskiego i blisko 75 proc. mieszkających w jego granicach. Najczęściej dachu nad głową szukają u rodziny i znajomych. Tak czyni jedna trzecia badanych. W kwaterach prywatnych zatrzymuje się ponad 23 proc., w dwu i trzygwiazdkowych hotelach o kilka procent mniej, podobnie jak w obiektach agroturystycznych. W opinii przedsiębiorców oferta turystyczna województwa śląskiego jest dobrze przygotowana w stosunku do oczekiwań polskich turystów. Powinna jednak mieć sprecyzowany model. Koncentrować się wokół kilku wybranych punktów. Przy czym tymi wiodącymi mogą być zarówno popularne atrakcje turystyczne, jak i hotele, wydarzenia i produkty regionalne. Elementy, wokół których skoncentrowana jest aktualna promocja województwa śląskiego wybrane zostały prawidłowo. Beskidy, Jura Krakowsko-Częstochowska i Szlak Zabytków Techniki/Aglomeracja.

W jaki sposób chcemy być postrzegani, a jak naprawdę widzą nas inni

Województwo śląskie stosunkowo rzadko wybierane jest przez turystów planujących po prostu wypocząć. Może mieć to związek z wizerunkiem, który towarzyszy temu regionowi. Badanie potwierdza tę prawidłowość. Wciąż zbyt mocno zakorzeniony w świadomości jest wizerunek Aglomeracji Górnośląskiej, który przysłania walory Jury Krakowsko-Częstochowskiej i subregionu Beskidów ze Śląskiem Cieszyńskim. Prowadzący badanie próbowali dać odpowiedź, na czym polega konkurencyjna przewaga województwa śląskiego? Z zebranych opinii wynika, że najczęściej turyści doceniają zróżnicowanie regionu, dobrą bazę noclegową, zabytki techniki, dostosowanie ofert do wszystkich pór roku, niedrogie usługi, mniejszy niż gdzie indziej ruch turystyczny, wielość atrakcji w tym dobrze przygotowane szlaki turystyczne. Badani którzy odwiedzili region po raz pierwszy byli zaskoczeni jego zielenią, zaś odwiedzający po latach zauważali przede wszystkim rewitalizację przestrzeni miejskich. Na podstawie badań określony został też kształt kampanii reklamowej, która zdaniem mieszkańców najlepiej uwidaczniałaby walory turystyczne regionu. Gdyby decydowali o jej treści położyliby nacisk przede wszystkim na kontrasty, udane przykłady komercjalizacji obiektów poprzemysłowych, miejsca nieprzytłoczone przez masową turystykę, organizowane festiwale, rozrywkową naturę mieszkańców, ale przy tym gościnnych, pielęgnujących tradycje, aktywnych. Podkreśliliby też zalety regionu, które decydują, że udają się krótkie pobyty. W tym kontekście, na podstawie badań, stwierdzono typową prawidłowość niespójności wizerunkowej, która zawiera się w odwiecznym dylemacie, w jaki sposób chcemy być postrzegani, a jak naprawdę widzą nas inni. Osoby niezwiązane z regionem na pytanie o najatrakcyjniejsze turystycznie, znane im miejsca na Śląsku, wymieniają je w następującej kolejności. Częstochowa, Katowice, Chorzów, Wisła i Ogrodzieniec. Jeśli idzie o konkretne atrakcje – Jasna Góra, Spodek, Zamek w Ogrodzieńcu, Śląskie Wesołe Miasteczko i Zamek w Pszczynie. Mieszkańcy województwa kolejność szeregują nieco inaczej. Chorzów, Pszczyna, Katowice, Częstochowa i Zabrze, a pod względem konkretnych atrakcji, Zamek w Pszczynie, Jasna Góra, Kopalnia Guido, chorzowskie ZOO, Zamek w Ogrodzieńcu.

Badanie przeprowadzono od listopada 2016 roku do stycznia 2017 roku. Wykorzystano ilościowe i jakościowe techniki badawcze. Badanie ilościowe zrealizowano na reprezentatywnej próbie 1,4 tys. aktywnych turystycznie Polaków, spośród których 400 stanowili mieszkańcy województwa śląskiego. Respondenci w ciągu ostatniego półtora roku odwiedzali turystycznie województwo śląskie oraz nie wykluczają podróży po tym regionie także w nadchodzących 12 miesiącach. Grupa badanych była zróżnicowana pod względem płci, wieku, wykształcenia i miejsca zamieszkania i obejmowała osoby od 25 do 64 roku życia. Badanie jakościowe zostało oparte na technice zogniskowanych wywiadów grupowych oraz indywidualnych wywiadach pogłębionych. Wywiady grupowe odbyły się na terenie województwa śląskiego oraz w stolicach regionów o największym potencjale przyjazdowym do województwa śląskiego, w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Łodzi i Gdańsku. W każdej z grup znalazły się osoby obojga płci, w wieku od 30 do 50 lat, z różnym wykształceniem, mieszkające w mieście realizacji wywiadu lub jego okolicach. Drugą składową badania jakościowego były indywidualne wywiady pogłębione zrealizowane wśród hotelarzy, właścicieli pensjonatów, właścicieli biur podróży, reprezentantów atrakcji turystycznych oraz ekspertów branżowych z województwa śląskiego.